STEENDAM/AMEN – De kritieken voor haar album ‘Out of the Black’ waren, om het voorzichtig uit te drukken, razend enthousiast in Groot Brittanie, de Verenigde Staten en Frankrijk. Nu komt Tiki Black voor twee optredens naar Nederland. Haar achtergrond omvat twee continenten en in haar muziek komt de diepte terug van haar Afrikaanse voorvaderen en Europese thuis. Een gesprek over de helende krachten van muziek en haar tweede album waar ze alweer aan werkt. Tiki Black hoort bij die artiesten waarvan weinigen in Nederland nog hebben gehoord en je je alleen maar kun verbazen dat dat nog niet het geval is. Daar zal verandering in komen na haar optredens in Steendam bij Podium Peter en Leni op 14 augustus en in De Amer in Amen op 16 augustus.
“Muziek is altijd een vanzelfsprekend onderdeel van mijn leven geweest,” gaat Tiki Black terug in haar herinnering. “Ik heb altijd met liedjes meegezongen. Mijn moeder heeft me steeds gestimuleerd om in verschillende koren te zingen en ze heeft de teksten van liedjes uit haar muziek collectie aan me uitgelegd en de diepere betekenis voor me onthuld. Als mijn oma zong, voelde ik me sterker en zag de wereld er zonniger uit. Het riep bij mij het verlangen op om mensen diezelfde kracht en hoop te geven. Ik werd meer en meer gefascineerd door de kracht die een muzikant heeft om een betere wereld te creëren door het schrijven en zingen van liedjes. Mijn moeder realiseerde zich dit en ze heeft me geholpen om een aantal van mijn favoriete artiesten en liedjesschrijvers in het echt te ontmoeten. Daarbij was mijn oom muziekproducer en via hem heb ik ook veel muzikanten leren kennen. Wel heeft mijn familie altijd me gewezen op de onzekerheden van het muzikantenbestaan. Muziek werd nooit gezien als een echt beroep. Ik zou het moeten gaan doen als een hobby door CD’s te verzamelen, in koren te zingen en, als het leven het toestond, zelf liedjes te schrijven en uit te voeren in beperkte kring.”
Tiki Black werd geboren in Parijs. Haar ouders komen uit Kameroen en in haar jeugd verhuisde ze regelmatig van Frankrijk naar Kameroen en terug. Muziek was, tijdens die vele verhuzingen, haar veilige thuis. Op haar veertiende ontdekte ze op haar school in Parijs een piano en leerde Chopin spelen uit een boekje. Nu woont Tiki Black in Manchester. Alle drie de landen waar ze langere tijd woonde hebben hun sporen nagelaten in haar muziek. “Frankrijk heeft me dat vleugje chanson meegegeven, wat door klinkt in al mijn muziek, het gevoel van een vanzelfsprekend talent en dat scheutje melancholie. Kameroen draagt zijn warmte bij in mijn stem en de noodzaak die ik voel voor harmonie. De haven van Douala zijn de open armen van Kameroen naar de wereld en ik denk dat mijn visie van muziek als een wereld zonder grenzen daar vandaan komt. Mijn muziek past niet in zo maar een genre en de invloed die cosmopolitische steden, zoals Parijs, op me hebben gehad heeft dat idee alleen maar versterkt. Ik voel in Engeland een geweldige creatieve vrijheid. Het is compleet in tegenstelling met de onderkoelde ‘stiff upperlip’ mentaliteit en waarschijnlijk een broodnodige reactie daarop. Het is een plek om je eigen gekte te onderzoeken, die een artiest in staat stelt om zijn of haar creativiteit verder uit te bouwen en te accepteren dat er ook mogelijkheden zijn buiten wat je achtergrond en opvoeding je leert en juist die op te zoeken.”
Het zijn niet alleen de plaatsen die belangrijk zijn voor Tiki Black. “Het zijn toch de mensen die de belangrijkste invloed hebben gehad op mijn muziek. De giganten op wiens schouders ik nog steeds omhoog klim om te worden wie ik wil zijn. Deze mensen lieten zich niet tegenhouden door landsgrenzen. Ieder heeft mijn talent gevoed, naast mijn eigen ervaringen, op zijn eigen unieke manier. Meer nog dan Kameroen, Frankrijk en Engeland waren het Marley, Chopin, Aznavour, Lotin, Parton, Dibango, Barbara, Brassens, Goldman, Amos, Morrissette, Lennon en nog een flink aantal andere muzikale legenden die hun invloed op mij hebben.”
Al die invloeden verwerkt Tiki Black in liedjes die je doen stil staan en luisteren. Prachtige liedjes die haar in diverse competies en jaarlijstjes zeer hoge ogen deed gooien. Tiki Black gaat in op haar liedjes en hoe ze ontstaan. “Ieder liedje, net als een kind, heeft zijn eigen verhaal van conceptie tot het geboren wordt en het zich dan evolueert tot de definitieve versie, hoewel ik niet geloof dat die bestaat. Liedjes zijn nooit af, maar op een gegeven moment berijken ze een bepaalde rijpheid en moeten hun eigen weg zoeken. Zaken die me tot in mijn ziel raken, roepen het idee van een liedje bij me op. Als ik weet wat ik wil zeggen, ga ik op zoek naar het juiste perspectief, een nieuwe invalshoek voor het verhaal. Dit helpt me om de juiste vorm voor het liedje te vinden en de goede melodie komt dan vanzelf. Ik vind het vinden van de goede woorden bij het idee, het perspectief en de melodie het lastigste van het schrijven van liedjes. Ik sta mijn innerlijke censor pas toe in te grijpen als het brainstormen over is. De arrangementen en welke instrumenten worden pas na een aantal oefensessies duidelijk. Het lied moet eerst zo’n deel van me zijn dat ik verder kan kijken dan het proces waar het vandaan komt. Het is belangrijk voor me dat een song meer is dan een reactie op een bepaalde gebeurtenis. Een lied heeft tijd en afstand nodig om meer begrip te krijgen en om er een les uit te kunnen halen. Als je terug kijkt op vreselijke gebeurtenissen kun je er achteraf toch iets positiefs uit halen, wat niet betekent dat je niet je eerste indrukken moet weg stoppen en het proces van rouw moet voltooien.”
Na Parijs en Douala is Tiki Black neergestreken in Manchester. De stad bekend van Louis van Gaal. Een op het oog grijze industriestad met het voetbal als enige uitje. Hier leeft Tiki Black als artiest en ze heeft een eigen radioshow en een eigen online muziek magazine. Ze stelt het oppervlakkige beeld van Manchester bij. “Manchester, de ‘betonnen stad’, lijkt grijs en nat, maar er is meer dan je op het eerste gezicht zou denken. Het grijs van Manchester is een helder grijs, een onbeschilderd canvas, dat je uitnodigt jezelf uit te drukken en creativiteit oproept. De nattigheid is als mest en maakt groei mogelijk, laat je ontbloesemen en zorgt voor schoonheid. Manchester is voor mij een inspirerende stad nog meer omdat de stad vol zit met creatieve mensen. Het is een stad die ondanks zijn omvang, zijn gebouwen en slechte weer, er toch in slaagt om je comfortabel en op je gemak te laten voelen. Ik voel me gelukkig door Manchester en door de muziek. Mijn radioshow en magazine zijn mijn manier om dank je wel te zeggen tegen al die songwriters en artiesten in de hele wereld voor het immense geschenk dat muziek is en dat ze delen met de wereld. Ik zou ook geen muzikant kunnen zijn zonder deze activiteiten. Het beste gevoel voor mij wat betreft muziek is liedjes schrijven en dat te kunnen delen met anderen. Liedjes schrijven mag zijn tijd nemen, maar dank je wel zeggen voor die prachtige muziek, is een dringender gevoel dat ik graag via mijn radiowerk en blad onder woorden moet brengen.”
Tiki Black onderneemt haar Nederlandse tournee om haar album ‘Out of the Black’ onder de aandacht te brengen. Een heel succesvol album. Maar heeft het zangeres ook gebracht wat ze er in wilde stoppen en eruit wilde halen? “Ik weet nog dat ik mijn doelen heb opgeschreven in de notities voor de productie. Ik wilde graag mijn liedjes internationaal erkend krijgen, zodat anderen je werk gaan coveren en mogelijk samenwerking met andere artiesten. Wat ook mijn doel was op papier. Ik geloofde nooit dat mijn muziek echt op de radio zou worden gespeeld of dat mensen mijn liedjes zouden zingen of er geld voor over hadden, hoeveel geloof ik ook had in mijn werk. Ineens kreeg ik recenties over de kracht van mijn stem, waar ik nooit over na had gedacht anders dan dat ik die nodig heb om te zingen. Luisteraars kwamen me vertellen hoe diep ze geraakt waren en mensen kochten het album. Ik kreeg de kans om met briljante talenten samen te werken. Dit had ik nooit verwacht. Het enige wat ik had verwacht en ook is uitgekomen dat ik niet miljoenen zou verdienen aan het album. Het is ook veel belangrijker om je steeds te blijven herinneren wat we doen en waarom we iets doen, want het dagelijks leven komt nog wel eens in de weg van onze visie en dan moet je helder voor ogen hebben waar je eigenlijk naar toe wilt. De kritieken en de reacties op mijn muziek maken me dankbaar en nederig” vertelt Tiki Black. “Het geeft me kracht.”
Een ander plan waar de zangeres uit Manchester aan werkt is een nieuw album. Tijdens haar tour zal daar ook materiaal van langs komen. “Ik werk aan liedjes voor een tweede album en zal zeker al wat die songs spelen in Nederland. Ik kijk uit naar het album, helemaal omdat het een album zal worden met meer up-tempo liedjes en meer dynamiek. I’m very excited!” Dat is Tiki Black ook over haar eerste Nederlandse tour. “Optreden is toch een deel van het proces om liedjes te schrijven. Ik kom met een boodschap, een gevoel. Muziek moet gecommuniceerd worden, een dicussie starten, mensen zich beter doen voelen. Het moet je bewust maken van je zwakheden en je kracht en mensen samen brengen, ons helpen in onze dagelijks strubbelingen en er voor zorgen dat we ons niet eenzaam voelen. Met ieder lied dat ergens in de wereld wordt gedeeld is de smart van iemand gehalveerd.”