Foto: Philine van den Hul
AMSTERDAM – Frederike Berendsen heeft het druk. Eigenlijk veel te druk voor een interview. Met excuses is het uiteindelijk…. morgen, ook dat lukt niet, maar de ochtend dat Eurosonic / Noorderslag begint heeft ze nog net even tijd. De Amsterdamse moet namelijk als frontvrouw van FRÉ zelf optreden tijdens de Penguin Showcases op 19 januari op het door Ignite Music Agency ingevulde powervrouwen podium en als kartrekker bij Music Declares Emergy organiseert ze in de Newsroom van Forum een forum over deze milieubewuste organisatie. Haar excuus is dus meer dan begrijpelijk. Druk is prima, maar het is ook belangrijk om over beide aspecten van haar Eurosonic Noorderlag week naar buiten te treden en dat doet ze dan ook van harte. Een wervende omschrijving van de Penguin Showcases voor FRÉ. “Het is moeilijk te zeggen op welk front FRÉ zich sterker ontwikkelt: muzikaal of maatschappelijk. Als oprichtster van de NL-tak van duurzaamheidscollectief Music Declares Emergency spreekt ze momenteel door het hele land, maar dat kan nooit los gezien worden van haar muziek. Op dat vlak is het tijd voor FRÉ 2.0: nieuwe band, nieuwe energie en vooral een nieuw geluid waarmee ze een grote stap heeft gezet. De muziek van haar EP die verderop in 2023 uitkomt, is toegankelijk maar opwindend en doet zelfs denken aan mede-MDE’er Billie Eilish en Taylor Swift!” Het geeft meer dan genoeg handvaten voor een gesprek.
Een lekkere zonnetje verdrijft de regen van de afgelopen dagen. Het vriest zelfs licht. Frederike Berendsen gaat er goed voor zitten. De zangeres schiet uit de startblokken. “Het wordt een vurige showcase, met hele vette sounds, drums, synths, catchy melodieën en diepgaande teksten. Je kan er ook meer te weten komen over Music Declares Emergency”, adverteert ze haar optreden.
Eerst de muziek of eerst het milieu. Beide zijn belangrijk. “Ik kom uit een muzikale familie”, kiezen we eerst voor de muziek. “Mijn ouders hadden een geweldige platen collectie, veel Aretha Franklin, Muddy Waters, Jimmy Hendrix en Carole King. In onze woonkamer vroeger stonden twee honkey tonk piano’s, een harmonium, 4 akoestische gitaren, en veel vreemde percussie instrumenten die mijn moeder bij de kringloop vond. Mijn stiefvader Jerry Danziger is singer-songwriter. Van hem leerde ik mijn eerste gitaar akkoorden en vanaf mijn 14e schreef ik mijn eigen liedjes.” Toch was het voor Frederike Berendsen niet direct duidelijk dat ze ook in de muziek terecht zou komen. “Soms voelt het een beetje alsof ik erin gerold ben”, bekent ze. “Ik was 18 en toen wilde ik zowel naar het Conservatorium als Culturele Antropologie studeren. Mijn beredenering na het VWO was eerst Conservatorium te doen, zodat ik tijdens mijn Culturele Antropologie studie zou kunnen optreden of muziekles geven, en nooit meer vakken zou hoeven vullen in een supermarkt,” grijnst de zangeres “Ik heb een bachelor Jazz gedaan en een master Pop in Amsterdam aan het Conservatorium. Van Culturele Antropologie is het niet meer gekomen, maar wie weet wat de toekomst brengt. Muziek is voor mij een taal zonder grenzen. Het was altijd mijn droom om met muzikanten te werken uit verschillende muzikale en culturele achtergronden en daarvan te leren. Vorig jaar maakte ik een album met Syrische pianist Aeham Ahmad, ik leerde volksliedjes in het Arabisch, verbleef een week in zijn huis met zijn familie, proefde de geweldige Syrische keuken en leerde de gebruiken kennen. Door internationaal te touren leer ik mensen en culturen van over de hele wereld kennen, dat voelt altijd als een groot voorrecht.”
Dan nemen we FRÉ nader onder de loep, of beter FRÉ 2.0. “Ik weet niet of ik ooit ‘mijn sound’ vind, ik ben altijd in ontwikkeling en nieuwsgierig naar nieuwe sounds, texturen en invloeden. Ik vind met de EP die ik dit jaar uit ga brengen wel dat ik een sound heb gevonden die heel goed bij mij past en die een kant uit mezelf naar boven haalt die mensen denk ik nog niet van mij hebben gezien. Ik hou zelf erg van artiesten die niet bang zijn zichzelf telkens opnieuw uit te vinden, en streef ernaar hetzelfde te doen.” Dat doet ze onder andere in haar songwriting. “Ik schrijf elke dag. Niet per se liedjes, maar gedachten, ideeën, alles wat in me opkomt schrijf ik eruit. Soms schrijf ik een zin die me ontzettend raakt, of die erg waar”, benadrukt Berendsen, “voelt. Als ik een lied wil schrijven zonder directe aanleiding, ga ik meestal door mijn journals heen, op zoek naar mooie zinnen, beschrijvingen, metaforen. Op die manier hoef ik niet te wachten op inspiratie”, zegt ze met een klemtoon, “om iets moois te schrijven. Ik lees ook veel poëzie. Vooral in het Engels. Poëzie geeft voor mij woorden aan ervaringen of emoties die we allemaal herkennen maar nog nooit onder woorden hebben kunnen brengen. Muziek kan dit ook, en de combinatie vind ik magisch.”
We informeren of er dan ook een toverboek nodig is om dit magische van FRÉ te ontsluiten. Een handleiding over haar wellicht. “Hmm”, wint ze even tijd terwijl ze de vraag proeft, “interessante vraag. Misschien dat ik een extroverte introvert ben. Ik heb een heel rustige, reflectieve kant in mijn persoonlijkheid en muziek, en een extroverte, flamboyante kant die in mijn nieuwe EP meer ruimte inneemt. Ik hou van extremen. Ik hou van de vroege ochtend, en van de zonsondergang, en van de sterren rond middennacht, ik ben niet echt fan van de middag. Ik ben graag in de grote stad, New York, Amsterdam et cetera, of ik ben graag in the middle of nowhere in het bos. Ik zie mezelf niet in een dorp of een middelgrote stad. Misschien is dit ook leeftijd hoor, maar ik denk dat deze manier van leven best goed bij mij past: de grote stad geeft input en inspiratie, het bos geeft ruimte voor reflectie en rust.”
De brug naar het milieu is gevonden als het bos ter sprake komt. Naast muzikant identificeer Frederike Berendsen zichzelf ook als activist. Ze is oprichter van de Nederlandse tak van Music Declares Emergency. “Mijn eerste album Nature’s Songs dat uitkwam bij Fattoria Musica Records in 2017 is een songcycle over de natuur en de klimaatcrisis. Ik wilde in lijn met het album alles zo milieuvriendelijk produceren, dit was moeilijker gezegd dan gedaan. Het tweede album was helemaal biologisch afbreekbaar, dus geen CD of Vinyl maar een artwork met een download code. Ik werd vegetariër, probeerde zoveel mogelijk zero waste te leven en begon met m’n moeder een bostuin. Tijdens mijn master in Amsterdam was er een moment waar ik de klimaatklok zag. Die stond toen op ruim 7 jaar om binnen 1,5 graden Celsius opwarming te blijven. Ik realiseerde me dat er meer moest gebeuren. Enkel persoonlijke aanpassingen voelden niet meer als genoeg. Ik wil deel zijn van systeemverandering, waardoor meer mensen milieuvriendelijke keuzes kunnen maken. Ik geloof dat muziek en de kunsten een grote rol kunnen spelen in een cultuurverandering die dit mogelijk maakt. We kunnen dit niet alleen als burgers, alleen als overheid of alleen als bedrijfsleven oplossen, het moet hand in hand gaan. Ik hoop dat we met Music Declares Emergency NL artiesten kunnen helpen om over de klimaatramp te praten en publieke steun voor echt groen beleid te laten groeien. Artiesten kunnen doordringen tot alle lagen van de bevolking. Als én Froukje, Herman van Veen, Typhoon, Jan Smit, Wende en Fresku zich uitspreken over het klimaat, dan kan je heel veel mensen bereiken.” Ze vermelde het al, maar ook in haar muziek speelt het een rol met de uitgifte van haar tweede album. We informeren er naar om precies te weten te komen hoe dat werkt. “Ik kwam op het idee via Biophilia Records van jazz pianist Fabian Almazan. Ik woonde in de herfst van 2017 in New York en leerde hem daar kennen. Dit was het eerste voorbeeld dat ik zag van een prachtig artwork zonder CD of Vinyl. Ik denk dat het bewustzijn bij veel artiesten zeker nog kan groeien, ik hoop met Music Declares Emergency en mijn master thesis: ‘A 4 Step Guide To Reducing Your Enviromental Impact as an Artist’ in Today’s Music Industry handvaten te bieden voor artiesten om groenere keuzes te maken.”
We keren terug naar de muziek. Wederom is de overgang vanzelfsprekend in het gesprek. Haar optreden bij Penguin Showcases is extra actueel en urgent. FRÉ jubelt: “Mijn nieuwe EP is bijna af. De eerste single komt binnenkort al uit!” Daarvan wordt wellicht ook wat gespeeld in Groningen. We sluiten dan ook af met haar optreden, want nog even en FRÉ wordt daar op een podium verwacht. “Voor mij gaat optreden om verbinding. Ik hou van het ‘eenmalige’ ervan. Ik probeer me voor ik het podium opga altijd te realiseren dat deze groep mensen, in deze ruimte, op dit moment maar één keer voor gaat komen. Je kan in een ruimte met vreemden samenkomen en samen iets beleven, dat is toch prachtig?” Recent heeft ze een toer gedaan met de Amerikaanse pianist en Singer Songwriter Jake Sherman “Ik heb de afgelopen jaren hoofdzakelijk met mijn pianist Julian Bohn gespeeld, dus het was heel leuk en leerzaam om mijn liedjes eens met iemand te spelen die alles weer heel anders benaderd”, vertelt ze hierover. “Wat ik bijzonder vind aan Jake is dat hij zo breed inzetbaar is, met zoveel verschillende artiesten heeft gewerkt, maar toch heel erg zijn eigen stijl en sound heeft, zonder ooit de nieuwsgierigheid naar het leren van nieuwe dingen te verliezen. Ook is Jake een van de meest hilarische personen die ik ooit heb ontmoet. Never a dull moment.” Dan sluiten we af met wat ze hoopt te bereiken tijdens de Eurosonic week. “Ik ben bij Eurosonic met twee petten op, als bandleider van FRÉ en als voorzitter van Music Declares Emergency NL. Mijn concert met FRÉ is Donderdag 19 Januari van 17.00-17.30 in de Drie Gezusters en het panel wat ik met MDE organiseer is op zaterdag 21 Januari van 13.30-14.30 in de Newsroom in Forum. Ik heb al management, een boeker en distributeur, dus ik ga er vooral heen om nieuwe mensen te leren kennen, bijvoorbeeld programmeurs van festivals en de mensen die ik al ken weer te zien,” aldus Frederike Berendsen oftewel FRÉ.