VEENWOUDEN – Een verlegen meisje dat op haar kamertje in Veenwouden, of eigenlijk aan de andere kant van het spoor, met haar gitaar in de weer was. Wie Elske DeWall of Elske de Walle op het podium ziet zal weinig meer van dat verlegen Frysk famke terug zien. Die heeft ze goed verborgen achter een ontspannen zangeres die haar thuis in haar optredens gevonden heeft en keer op keer weet te overtuigen met haar prachtige soulvolle stem. Even was het rustiger rondom Elske DeWall en was het de geboorte van zoon Herre welke de aandacht vroeg. Nu is ze terug. Deze maand verschijnt een derde album en gaat ze het land door met een theatertour. Tussen het in een zetten van een setlist voor al die optredens vertelt het verlegen meisje honderduit.
“Dit is mijn vijfde jaar op rij in de theaters”, aldus Elske DeWall thuis in Veenwouden, “en het theater is zo luxe: de mensen zitten in een heerlijk stoel, ik kan een klein liedje spelen, mijn verhalen vertellen of groot uitpakken met band. Zodra het pluche gordijn opengaat is er voor een artiest totale vrijheid”, kijkt ze uit naar het avontuur. “Tijdens deze theatertour speel ik heel veel nieuwe nummers van het album Velvet Soldier wat op 22 januari uitkomt, maar ook het eerdere werk.” Een belangrijke rol dus voor het nieuwe werk. Tijdens optredens liet ze al één en ander horen van dat nieuwe werk en dat is zeker net zo goed als de liedjes van haar eerdere albums ‘Balloon over Paris’ uit 2010 en ‘Brave’ uit 2012. “Ik had na Brave geen label en was dus onzeker of ik nog wel een album zou uitbrengen. Ik ben na een tijdje weer begonnen met schrijven en doordat er geen druk was, was er ook geen vooropgezet idee. Ik wilde de muziek maken die ik op dat moment leuk vond en de verhalen vertellen die ik wilde vertellen, zonder er bij stil te staan wat iemand er van vond. Het was echt voor mezelf. Na verloop dacht ik wel: ‘dit is zo’n eenheid, zo symbolisch voor de periode in mijn leven, dit moet een album worden’. Tijdens de opnames die met tussenpozen 2 jaar duurde, was ik zwanger en werd ik moeder. Je gaat door zoveel verschillende emoties. Soms voelde ik me enorm kwetsbaar en nietig, op andere momenten was ik krachtig en zette ik mijn schouders eronder. Dat hoor ik terug in de liedjes en ik hoop de mensen die het horen straks ook. ‘Velvet Soldier’ staat voor die dualiteit in mezelf en in mijn muziek.’
Om het album te kunnen maken, om de liedjes te kunnen schrijven moest Elske DeWall terug naar vertrouwde grond. Friesland en zelfs terug naar Veenwouden met ega Sietse Huisman. “Ik heb na een tijdje van niet kunnen schrijven het eerste liedje voor de nieuwe plaat in Veenwouden geschreven, dus het is zeker een plek waar ik wel graag werk. Ik doe het te weinig, maar ben wel destijds heel bewust naar Veenwouden gegaan om te kijken of het daar wel lukte om te schrijven. Daar is alles tenslotte begonnen. Ik weet niet of je het echt hoor dat het uit Friesland komt maar het voelt voor mij wel heel vertrouwd. Ik ben als jong meisje veel in aanraking gekomen met muziek. Met mijn ouders gingen we naar concerten, thuis werd er veel muziek gedraaid en we mochten op jonge leeftijd een instrument kiezen. Ik koos voor de piano en na twee jaar wilde ik saxofoon leren spelen. Zingen en gitaar spelen kwam later, maar was iets wat ik op mijn kamer graag deed. Ik was een verlegen meisje en durfde eerst niet te zeggen dat ik wilde zingen, maar vanaf mijn zestiende ben ik er helemaal voor gegaan. Ik schreef mijn eigen liedjes en zong in bandjes. Zodoende kwam een demo terecht bij de Platenmaatschappij Universal Music en daar heb ik mijn eerste twee albums mogen maken. Het ging eigenlijk op een speelse manier.”
“Ik schrijf wat in me opkomt,” vertelt Elske DeWall, “en heb meestal van te voren niet een duidelijk beeld over wat ik wil schrijven. Het zijn vaak wel verhalen over mijn eigen gedachtes, belevenissen, maar soms is het ook heerlijk om in de wereld van iemand anders te stappen. Dat is het leuke aan schrijven, je kunt je fantasie de vrije loop laten.” De verwachting is dat zoon Herre wel een inspiratie bron zou zijn. Herre heeft in ieder geval zijn uitwerking op het liedjesschrijverschap. “Het moederschap heeft wel invloed op de frequentie van schrijven. Voorheen kon ik zodra ik een idee had gaan zitten schrijven, maar tegenwoordig is dat wat lastiger. Ik moet nu echt tijd inplannen en dat vind ik af en toe wel moeilijk, want dan moet je inspiratie afdwingen. Het kan zeker wel, maar het is wat minder spontaan. Qua inhoud heb ik niet opeens alle liedjes over mijn zoon geschreven. Het zit er wel in verwerkt, maar het is niet het enige waar in nog over schrijf.”
Elske DeWall is haast een familiebedrijf. Achter de schermen heeft bijvoorbeeld haar moeder een belangrijke rol en op het podium staat ze met zus Femke en levensgezel Sietse. Het begin van de huidige formatie lag in het duo dat ze ooit onder de naam FeEl vormde met haar zus. “Het is ontzettend leuk om met mijn zus en man in een band te zitten. We hoeven elkaar niks uit te leggen, soms is een blik genoeg. Natuurlijk zijn er ook weleens strubbelingen maar dat is helemaal niet erg. Juist doordat we elkaar door en door kennen weet je dat het weer goed komt. Thuis gaat het wel vaak over muziek en moeten we soms echt zeggen: “Nee, nu even over iets anders praten” en dat is ook prima.”
Eind vorig jaar had Elske DeWall een opmerkelijke avond in Neushoorn in Leeuwarden. Een avond gospel. “Gospel staat voor mij voor beleving en bezieling. Ik ben niet perse Christelijk opgevoed, afgezien van het feit dat ik naar een Christelijke school ging. Voor mij is het die Amerikaanse gospel die me raakt en dat zal meer met de muziek te maken hebben dan met de tekst. Ik vind de teksten vaak wel troostend en dat vind ik mooi. Ik heb niet zoveel met het je volledig onderwerpen aan een religie, ik vind dat iedereen zelf moet kunnen beslissen waar hij in gelooft, maar zodra er allerlei regels en voorwaarden aan hangen, haak ik af. Ik kan ook niet goed uitleggen waarom die muziek me zo raakt. Het is zo vol en die koren zijn zo krachtig en warm. Ik word heel emotioneel als ik er naar luister.”
Naast haar familie stond Elske DeWall met tal van anderen op het podium of werkte ze samen op een andere manier met onder andere John Jeremiah, Syb van der Ploeg, Lionel Ritchie en recent nog met de 3Js en Shirma Rousevoor Kika. Leerzame samenwerkingen aldus de zangeres. “Je bent nooit uitgeleerd en juist van andere artiesten kun je heel veel leren door te kijken en te doen. Dat kan zijn in de manier van zingen, performen of schrijven. De 3Js schrijven fantastische liedjes en ik hou van Jan Dulles zijn stem. Shirma is een powervrouw die zoveel zelfvertrouwen uitstraalt en ook nog eens een ongelooflijk goede zangeres is, en een zaal helemaal kan bespelen. Prachtig om te zien vindt ik dat.”
Eén van de mooiste nummers op de setlist van Elske DeWall is het nummer ‘Dunsje my de leafde ût’. Niet een nummer dat ze zelf schreef, maar een hertaling in het Frysk van een nummer van Leonard Cohen. Wat opvalt is dat haar zang nog net een extra dimmessie krijgt, hoewel haar zang al zo rijk en vol diepte is. “Ik kan me heel goed uitdrukken in het Engels en dat voelt ook echt als een taal die bij me past, maar het Fries is mijn moedertaal. Ik spreek Fries met mijn ouders en tegen mijn zoon, dat is heel eigen. Het grappige is dat ik zelf niet in het Fries schrijf. Ik probeer het wel maar het is misschien nog niet het juiste moment, wie weet ooit.” Dat moment zal nog even op zich laten wachten. Het Theater wacht.