Foto: Kristijan Smok
ZAGREB – Zagreb, de hoofdstad van Kroatië, is zichtbaar een oude stad. De rivier Sava meandert door de stad en in de verte ten noorden van de stad doemt het Medvednica gebergte op. Dankzij Živ Žar Žur, de organisatie die verantwoordelijk is voor veel optredens in Zagreb zitten we op een genoeglijke december dag aan talel met gitariste, toetseniste en zangeres Eva Badanjak en Ivona Ivković basgitariste en ook zangeres. Beide gesprekspartners vormen de helft van Žen . Samen met drumster Sara Ercegović en Tanja Minarik die live visuals verzorgt tijdens optredens is deze band afgevaardigd naar Groningen voor Eurosonic half januari. Nu geven ze een kijkje in de muzikale keuken van Zagreb en Žen. ‘Sunčani ljudi’ is het nieuwe album van deze audio visual progressieve indie post rock band met queer feminist attitude, zoals ze zichzelf omschrijven.
“Sara en Eva speelden al samen toen ik hen ontmoette,”, vertelt Ivona Ivković als het over de ontstaansgeschiedenis gaat van Žen. “Ik speelde zelf op dat moment in een andere band. Al snel vertrok hun toenmalige bassist. Ik ben in dat gat gesprongen met de bedoeling om in een toer de tijdelijke vervanging te zijn, maar ben inmiddels acht jaar gebleven. Dat waren geweldige jaren. Ik denk niet dat het bewust de bedoeling was om er een all-girl band van te maken, maar het voelt goed en we delen op heel veel terreinen, en natuurlijk muzikaal, dezelfde ideeën en meningen. Onze muziek is het kruispunt van wat we zelf muzikaal mooi vinden, waar we ons emotioneel in kunnen uiten en waar we onze gedachten en gevoelens ten opzichte van de wereld om ons heen en ten opzichte van elkaar kunnen verwoorden. Het valt niet mee om onze muziek in een genre te duwen. Het is meer de natuurlijke gang van zaken om het voor elkaar te spelen vanuit onszelf.” Eva Badanjak valt haar bij. “Het is niet zo dat we zaken willen vermijden. Op deze manier blijven we oprecht naar onszelf . We zijn niet zwart of wit, maar juist heel gekleurd. Op het podium willen we ons door onze muziek uitdrukken. We willen vragen stellen en onze gevoelens delen. “ Hierop haakt Ivona dan weer in met: “Voor mij gaat het om de interactie. What we geven aan het publiek en wat we daar voor terug krijgen van onze toeschouwers.”
De vraag over hoe de liedjes geschreven worden schuift Ivona direct met een ‘Eva?’ naar haar bandgenoot door. “Het is altijd een gedachtenstroom”, legt Badanjak uit. “Ik heb een idee en dat deel ik met de anderen. We spelen met de tekst, we lachen veel en hebben plezier, maar blijven dan wel in de ingezette richting denken tot er een liedje ontstaat.” De meest recente liedjes zijn net uitgekomen op het album ‘Suncani ljudi.” Het derde album van de band na ‘I onda je sve počelo’ en ‘Jantar’ . Het doel van dit derde album was om een plaat te maken waar mensen iets meer van begrijpen. Een toegankelijker album dat ze kunnen voelen. Niet een depressief album, maar juist muziek die onze grenzen verder verlegd.” Ivona Ivković gaat verder. “Ik heb het gevoel dat ons derde album het meest lyrisch is van de drie. Niet op de manier van dat de liedjes daadwerkelijk veel tekst hebben, maar juist in het scheppen van een sfeer. Het gevoel van de liedjes lijkt erg veel op de atmosfeer. Het weer is kalm, maar dreigend en toch schijnt er een zonnetje. Met elk project doen we nieuwe ervaringen op en daaruit ontstaan nieuwe ideeën over wat we daarna willen gaan doen en hoe we dat gaan doen. Ik vind dat ons muzikale doel te vangen is ‘in één woord: voorwaarts!”
Beide hebben de muziek niet van huis uit meegekregen. Ivkovic vertelt: “Mijn ouders liet het koud of ik nu een instrument speelde of naar muziek luisterde of niet. Op de eerste plaats stond mijn opleiding. Het idee van eerst school en daarna de rest, daar lag de focus op. Ik kan niet echt zeggen of het anders was geweest als zij er op een andere manier tegenaan gekeken hadden, maar uiteindelijk liet de muziek zich niet beteugelen. Op dit moment hangt alles daarmee samen in mijn leven.” Eva Badanjak is ook later tot muzikale bloei gekomen. “Ik ben wel op de jonge leeftijd op de basisschool begonnen met gitaar spelen. Ik heb wat klassieke lessen gehad, maar ben daar ook snel weer mee gestopt. Het leek dood te bloeden, maar in mijn tiener jaren pakte ik regelmatig toch mijn gitaar en speelde de liedjes die toen populair waren na. Dat wakkerde mijn interesse in muziek toch weer aan.”
Inmiddels speelt Žen een centrale rol in de muziekgemeenschap van Zagreb en Kroatië. Leden van de band duiken regelmatig op bij andere projecten, zoals het recent verschenen album van Tús Nua waarvoor Eva Badanjak de hoes ontwierp en samen met Sara Ercegović als gastmuzikant een bijdrage leverde. Zelfs veel van de uitrusting van Žen werd gebruikt. Zo duiken deze vier namen regelmatig op in muzikaal Zagreb, ook door de nauwe banden met Živ Žar Žur. Ivona Ivković legt uit dat Zagreb ook muzikaal de hoofdstad is van Kroatië. “Zagreb is de stad waar uiteindelijk iedereen in de onafhankelijke culturele gemeenschap van Kroatië terecht komt. Ik ben hier in contact gekomen met de regionale muzikale gemeenschap, met bands die vanuit heel het voormalig Joegoslavië hierheen kwamen. Bands als Petrol of Bernays Propaganda of Coma Stereo. Naadloos gaat Badanjak hierop verder. “Elke dag is Zagreb weer een inspiratie voor ons. Mensen komen naar de stad om iets te bereiken. Het is de grootste stad van het land en schijnt het helderste aan het muzikale firmament.”
Tot slot kijken Ivona Ivković en Eva Badanjak vooruit naar Eurosonic en de verwachtingen van Žen bij dit showcase festival. Mede namens Sara Ercegović en Tanja Minarik hopen beide artiesten op een geweldige tijd in Groningen. “We hopen muzikaal een stil kabaal in een zonnige sneeuwstorm te brengen”, schattert Ivona. “Als het festival afgelopen is willen we graag prachtige herinneringen mee terug nemen naar Zagreb, nieuwe vriendschappen te sluiten en nieuwe muzikale ontdekkingen te doen”. Bandanjak sluit zich hier bij aan. “We hopen geweldige nieuwe mensen te leren kennen. Daar hopen we altijd op en natuurlijk ons op een ze goed mogelijke wijze te kunnen presenteren.” Dat is uiteraard een lofelijk streven.