GRONINGEN – Austėja Žvirblytė en Jorrit Westerhof vormen samen het experimentele duo Soon to Expire. In de Nieuwe Kerk in Groningen tijdens de eerste editie van het Free Grunn festival was Soon to Expire één van de optredende acts. Het is een festival om de culturele en muzikale vrijheid, zoals veel studenten van het Prins Claus Conservatorium dat ervaren in Groningen, te vieren. Soon to Expire speelde de laatste EP ‘Threshold of Desolation’ die eerder dat jaar was verschenen.
Soon to Expire komt met de labels: alternative, avant-garde, jazz, rock en synth. Het duo brengt al sinds enige tijd muziek uit en beide zijn ook veteranen van andere bands. Meerdere keren werd ook in het buitenland getoerd, vaak in combinatie met een reis naar Litouwen, waar Austėja Žvirblytė haar wortels heeft en dus mooi de reis van podium naar podium kon worden ondernomen. Het duo baseert hun shows op hauntology, wat het idee is dat elementen uit ons sociale en culturele verleden terugkeren in de vorm van geesten, en gebruiken daarvoor opnamen uit de jaren 20 in hun muziek. Westerhof neemt daarbij vooral, maar uitsluitend het technische gedeelte voor zijn rekening en Žvirblytė is een dijk van een zangeres.
Bij opkomst blijkt er een enorm contrast. Jorrit Westerhof gaat in een soort van druïde outfit. Een lang zwart gewaad met een puntmuts en een donkere zonnebril. De zonnebril komt ook terug bij zijn muzikale kompaan die in een kek rood jasje als een soort filmster onder de kansel van de Nieuwe Kerk te voorschijn komt. Westerhof posteert zich achter op het toneel, dat voor de kansel is geschapen, terwijl Austėja Žvirblytė juist voorop staat. Langzaam zwelt het aan, geluiden die van ver lijken te komen en synths die rustig opdoemen voor de zang ineens als door een mist aankomt waaien. Direct blijkt hoe fantastisch de stembanden zijn van de Litouwse. Het begint te kraken en het wordt prachtig als het lijkt of er 78 toeren platen klinken, waarop eventueel gedanst zou kunnen worden. ‘Signs Of Returned Felicity’ neemt je mee naar de sferen van ooit. Een zekere spookachtigheid is er vinden, maar ook een mooie nostalgie en steeds zet de opbouw je weer op een ander spoor. De zang gaat omhoog, er lijkt water te golven in een donkere passage in het nummer op weg naar een heftiger slot vol omineuze dreiging. Het lange stuk is in meerdere passages op te delen en bij tijden prachtig. Is het opera? Is het jazz? Is dat belangrijk, nou eigenlijk niet, want er staat een heel eigen universum. ‘Self-multiplied In Malice’ is rauwer, ontregelender met een mooie opbouw waarbij het steeds steviger, steeds feller wordt om dan in eens weer de rust te vinden. In de zang wordt veelvuldig de loop gebruikt om een breder geluid te bewerkstelligen. Dat is direct in het begin te horen bij de inmiddels in Rotterdam gevestigde band. In dit nummer wordt het naar het einde wat kalmer, maar dan heeft Soon to Expire je al een kwartier lang meegenomen naar de rand van het bewustzijn om je een blik te laten werpen om een ander universum dat ze zichtbaar maken met hun muziek. Het is geen muziek voor een groot publiek, maar dat maakt het niet minder prachtig. Het muziek die je beroerd en je ontregeld. Dat is net zo goed een functie van muziek als feestelijk meedeinen en de zorgen van je af dansen.