GRONINGEN – Het cliché van de Fado is een Fado Restaurant in Lissabon, waar een zanger of zangeres te midden van het geroezemoes van het publiek met begeleiding van gitaren of een accordeon met veel passie de vaak droeve liederen zingt. Het is een cliché, want Lina_Raül Renfree lieten in De Oosterpoort in Groningen zien dat de Fado met even veel passie modern en met veel gevoel voor stijl kan worden gebracht, waarbij toch met eerbied bnaar al die andere vertolkers van het genre wordt geknikt, traditioneel of avontuurlijker. Een heerlijke avond met dit Portugees Spaanse duo en een bijrol voor Wende, die een feestje bouwde in de andere zaal en zo voor het geroezemoes zorgde. De Portugese Fado vertolkster Lina en de Spaanse producer en toetsenist Raül Refree maakte al veel indruk tijdens Eurosonic. Het duo stond onder meer op het mooiste podium destijds, onder het orgel van de Martinikerk in de stad. Het waren meer dan impressionante optredens en dat werd onderstreept met het geweldige album dat werd uitgebracht. Een samenwerking die ontstond toen Raül Refree, een producer die met de grote wereldsterren werkt, eens aanwezig was bij een optreden van Lina. Eén van de jongere sterren van de Fado, wiens ster toch al hoog gestegen was. Samen gingen ze eens om tafel en dat resulteerde in intrigerende muziek met als basis de Fado, maar met en heel eigen moderne en avontuurlijke interpretatie. Het duo kwam terug naar Groningen en na een laatste check van road manager Paolo dimde het licht en kon het visuele en vocale spektakel van start gaan. In het donker kwam het duo het podium op, de zangeres verborgen onder haar cape en zette rustig, maar oh zo mooi ‘Medo’ in, dat ook het openingsnummer is van het album. Een prachtige rustige opening, waarin de diepte van de zeggingskracht en de emotie in de zang alle ruimte krijgt. Een kalme opbouw naar wat nog volgen zou. ‘Gaivota’ volgde op het moment dat in het duister de zangeres van plaats was veranderd, nu vlakbij haar muzikale begeleider en haar hoofdbedekking had afgelegd. Nog zo’n bedaard nummer, maar nu met meer opbouw en een indrukwekkende wisselwerking tussen de synths, vaak lang aangehouden, en heldere pianotonen. Steeds speelde Refree de wisselingen tussen de nummers mooi aan elkaar, zodat Lina op het toneel een andere plek kon innemen. De belichting bleef schaars, maar afwisselend en een verandering van licht was vaak de indicatie dat het niet een plotwending in een song was, maar een nieuw nummer. ‘A mulher que já foi tua’ werd wat heftiger met een mooie voortgang in het nummer. Echt schitterend was ‘Maldição’, een lang aangehouden hoge toon dient aanvankelijk als achtergrond voor de haast pratende stem van Lina die in dit nummer volledig je weet te raken met de emoties in haar stem. Directe heftiger met stevig pianospel en sireneachtige synth klanken is ook ‘Quando eu era Pequenina’, een bewerking van een traditioneel lied, fantastisch. Inmiddels is een enorm hoog niveau bereikt en zit het publiek ademloos te kijken naar het schouwspel en vooral te luisteren naar die prachtige muziek. Toeschouwers die van te voren eigenlijk niet precies wisten wat te verwachten, zijn inmiddels volledig in de ban van het duo. Wel merk je dat in het hoge tempo en muzikale overgangen er de behoefte is om de waardering te laten blijken. Als het dan even stil is klatert direct het applaus. Daar mag nog best meer de gelegenheid voor worden gegeven. Het gaat verder met ‘Os teus olhos são dois círios’ en dat nummer is, eigenlijk als elk nummer even prachtig. Indrukwekkende zang, prima, soms ontregelende, invulling van de klanken met piano en synth en beide artiesten geven elkaar de mogelijkheid zich te onderscheiden. In de tweede helft heeft het vaak een wat heftiger karakter, maar nu en dan, zoals in ‘Foi Deus’ blijft het was kalmer, maar dat dient als aanloop na het volgende grote gebaar. De belichting is nu bij tijdens iets minder donker en zowaar komt er nu en dan wat kleur. Via het duistere Barco Negro’, meer verhalend en het met vlotte synths klanken gelardeerde ‘Cuidei que tinha morrido’ eindigt het bij ‘Ave Maria Fadista’ en een enorme staande ovatie. Wat een fenomenaal concert, niet alleen muzikaal, maar ook in de opbouw en de vormgeving. Dit keer eigenlijk nog alleen materiaal van hun album uit 2020, benieuwd wanneer en of er ook nieuw werk gaat komen en of ze dan weer terug keren in Groningen. Dat zou welkom zijn.
Lina_Raül Refree hebben lak aan clichés
