DUBLIN – Tijdens het gesprek met Qbanaa over haar deelname aan Eurosonic / Noorderslag in Groningen begin 2025 laat de Cubaans Ierse artieste onder andere twee namen vallen van ESNS alumni. Haar inspireren ondermeer de Spaans / Argentijnse Nathy Peluso, hier misschien wat minder bekend, maar een absolute grootheid in Latin music die ondermeer met Christina Aquilera werkte. De ander is de Britse singer songwriter Mahalia die met haar laatste album zalen wereldwijd vulde. Het zijn mooie inspirerende artiesten om na te streven en wie weet noemen deelnemers aan ESNS editie 2030 wel Qbanaa als een artiest die hen stimuleert. Het showcase festival in Groningen introduceert Qbanaa als volgt: “Qbanaa is een dynamische Cubaans-Ierse singer-songwriter die haar Cubaanse erfgoed naadloos combineert met moderne invloeden zoals soul, jazz en Latijnse ritmes. Ze werd uitgeroepen tot een van RTÉ’s Rising Stars voor 2024 en werd uitgenodigd voor een prestigieus schrijverskamp, met steun van Jameson en Anderson .Paak. Haar zes nummers tellende EP Elisa moet de komende maanden uitkomen. Het project, geproduceerd in Cuba en voltooid in Dublin, put uit haar invloeden, persoonlijke iconen en rauwe levenservaringen en creëert een meeslepende wereld.” Qbanaa is op 16 januari te zien met haar ESNN showcase in DOT.
Elizabeth Villazon Figueredo schuilt achter Qbanaa. Enthousiast gaat ze zitten op een bewolkte december dag als de temperatuur zich naar de vijf graden worstelt, nu en dan geholpen door een voorzichtig tussen de wolken door glurende zon, die zich af en toe laat zien. Iers weer en zeker geen Cubaans weer. Op het Caraïbische eiland stond haar wiegje, voor de familie in Ierland terecht kwam. Qbanaa begint dan ook overzees met haar verhaal. “Mijn reis naar de muziek is niet eenvoudig geweest. Ik groeide op omringd door creativiteit: ik schreef gedichten, speelde gitaar, danste en hield van muziektheater. Maar omdat we uit een Latino-familie met beperkte middelen kwamen, konden we het ons niet altijd veroorloven om lang genoeg bij de les te blijven om echt iets onder de knie te krijgen. Toch droomde ik groots: ik wilde de kleine zeemeermin zijn, optreden in The X Factor of net als Britney Spears zijn. Voor kinderen van immigranten- en vooral latino-ouders ligt de nadruk meestal op stabiele carrières in de rechten, geneeskunde of techniek, en niet op de kunsten. Het zijn extreem hardwerkende mensen. Ik bewonder hun werkethiek. Dus uiteindelijk studeerde ik psychologie op de universiteit, terwijl ik tijdens de grote C pandemie songcovers op Instagram plaatste. Gelukkig begonnen mensen op te letten en begonnen ze me de bijnaam Q te geven. Ik deed een artikel met mijn vrienden van D12 ink Absentee en Michael Ward toen ik besefte dat ik mijn gedichten in liedjes kon veranderen en mijn visuele ideeën tot leven kon brengen door middel van muziek.”
Met succes. “Nu ben ik fulltime bezig met muziek, en mijn ouders zijn mij komen steunen, hoewel ze diep van binnen denk ik nog steeds heimelijk wensen dat ik die beroemde neuropsycholoog zou zijn die ik ooit beloofde te zijn!” Qbanaa glimlacht over deze omzwaai. “Ik denk niet dat de meeste mensen die echt van muziek houden, ooit beginnen te denken dat het een manier is om de kost te verdienen, vooral niet in de wereld van vandaag, waar het bijna onmogelijk lijkt. Velen van ons hebben andere banen om de boel draaiende te houden. Maar er is een aantrekkingskracht die ervoor zorgt dat je blijft creëren: het gaat niet om het najagen van succes, maar om iets te zeggen hebben, anderen helpen en je eigen dingen met kunst verwerken. Voor mij is muziek als therapie. In zekere zin lijkt het nog steeds op het beoefenen van psychologie: verbinding maken met mensen via muziek. Uiteindelijk is het een roeping. Het gaat niet om externe validatie of garanties; het gaat over het beantwoorden van iets in jou dat tot uitdrukking moet worden gebracht.”
“Mijn muziek evolueert altijd,” gaan we dieper in op haar muzikale ontwikkeling, “ik creëerde gewoon wat ik op dat moment voelde en bracht het uit. Nu probeer ik bewuster te zijn met wat ik naar buiten breng. Ik word beïnvloed door wat er in mijn leven gebeurt, de sfeer in de kamer als ik met anderen werk, en mijn liefde voor songwriting. Ik zou ooit graag voor grote artiesten willen schrijven. Toen ik opgroeide, was ik geobsedeerd door filmische muziek, zoals de soundtrack van de Spirit-film van Hans Zimmer en Bryan Adams, en de versie uit 2010 van ‘The Little Mermaid’. Muziek zonder tekst ontroert mij nog steeds op dezelfde manier. Mijn dagboek is altijd mijn grootste invloed geweest op het gebied van songteksten; het is de plek waar ik erachter kom wat ik wil zeggen.” Het zijn ook andere artiesten wiens inwerking op de sound van Qbanaa voelbaar is, waaronder namen die haar voorgingen op het ESNS podium. “Ik heb altijd van Amy Winehouse, Hiatus Kaiyote, Greentea Peng, Kali Uchis, Erykah Badu, Sabrina Claudio en Mahalia gehouden. De laatste tijd ben ik bezig met Nathy Peluso, Doechii en Boleros; veel invloeden, en ze blijven mijn geluid vormgeven terwijl ik groei.”
Na de invloeden in ontwikkeling kijken we hoe ze dat dan zelf bij elkaar brengt. “Mijn songwriting begint met een melodie die in mijn hoofd opduikt, en de tekst komt daar vandaan, genoteerd op mijn telefoon of op een blanco vel papier. Ik hou van de vrijheid van papier; geen druk om het perfect te maken, alleen ruimte om het te laten stromen. Meestal schrijft het liedje zichzelf, hetzij vanuit iets in mijn dagboek, hetzij vanuit een verhaal dat ik bedenk. Als ik eenmaal in die creatieve zone ben, neemt het nummer het over, maar ik forceer het niet; sommige van mijn beste teksten komen als ik aan het uitstellen ben of gewoon in pure stilte zit. Wat de kenmerken betreft, begrijp ik graag de boodschap van de kunstenaar en bouw ik mijn couplet daar omheen, terwijl ik er mijn eigen toets aan toevoeg. Als de inspiratie laag is, gebruik ik een ‘type beat’ en probeer ik de ‘HER’-methode: melodieën mompelen totdat er iets klikt. In mijn schrijven onderzoek ik vaak de psychologie van emoties en gedrag, maar ook thema’s als thuis, waardoor er voldoende ruimte overblijft voor luisteraars om dingen op hun eigen manier te interpreteren.”
Ierland en Cuba zijn beide thuis voor Qbanaa. De essentie van Ierland of Cuba vormt mede het fundament waar de liedjes van de artieste haar basis op heeft. “De muziekscene in Cuba is van een geweldig niveau. Het is jammer van het embargo. Ik zweer dat het soms lijkt alsof bepaalde mensen bang zijn voor het soort talent en capaciteiten dat uit Cuba komt. Omdat ik daar onlangs was, ben ik zo dankbaar voor de middelen die ik hier heb. Met nauwelijks middelen, zelfs niet genoeg papier of instrumenten, maken ze nog steeds ongelooflijke muziek. Je ziet studenten met kapotte gitaren en trompetten, maar de muziek die eruit komt is pure kwaliteit. En de zangers? Ze zingen recht uit de ziel. De Spaanse lyriek is zo romantisch, ik ben er dol op. Als luisteraars zeggen dat ze dat in mijn muziek kunnen horen, vult dat echt mijn hart. Het is niet iets dat ik probeer te forceren, maar ik hoop dat elk nummer een klein stukje Cuba in zich draagt, ook al is het maar voor een paar seconden. Zowel Ierland als Cuba zijn mijn thuis, en het thema ‘thuis’ is iets dat diep in mijn muziek zit.” Wat moeten we dan van Elizabeth Villazon Figueredo weten om Qbanaa nog beter te vatten. Ze lacht uitbundig: “Dat ik mezelf ook probeer te begrijpen, dus heb alsjeblieft geduld met mij.”
Binnenkort brengt Qbanaa haar debuut-EP ‘Elisa’ uit. In de aankondiging staat dat ze put uit rauwe levenservaringen. “Deze EP draait om het thema thuis. Ik ben er destijds samen met mijn partner in Cuba aan begonnen, in de hoop het dit jaar af te ronden, maar nu doe ik het solo, dus het duurt wat langer. Ik kan niet wachten om het te delen, want het is iets heel speciaals voor mij. De EP gaat over onderwerpen als de relatie die ik opnieuw aan het opbouwen ben met mijn moeder, mijn grootvader die dementie heeft; hij zag me zelfs aan voor mijn moeder terwijl ik aan het opnemen was, en zijn stem verschijnt zelfs op de EP. Het onderzoekt ook mijn worsteling met seksualiteit en giftige relaties uit het verleden, waarbij ik zowel in mijn eigen toxiciteit als die van mijn ex duik. Het delen van deze ervaringen vind ik belangrijk omdat het ruimte opent voor verbinding. Het zorgt ervoor dat we ons minder alleen voelen. Er waren momenten in mijn leven dat ik dacht: “Ben ik gek dat ik dit meemaak?” Maar toen ik iemand anders iets soortgelijks hoorde vertellen, voelde ik me altijd rustiger. Ik wil dat mijn muziek mensen helpt zich goed en minder alleen te voelen, en dat het een middel is waar anderen zich kunnen uiten. Het vereist kwetsbaarheid, maar het heeft tot nu toe gewerkt en dat maakt me erg blij.”
“Live zingen in bepaalde omgevingen kan een uitdaging zijn”, komt het gesprek op de reden van het bezoek namelijk Eurosonic/Noorderslag, “maar ik gedij echt als ik een aandachtig publiek heb of als mensen de moeite nemen om de teksten te leren. Ik weet dat dat niet altijd realistisch is, maar ik zal optredens zoals mijn optreden in St. Luke’s in Cork Jazz als opening voor Maya Delilah of als opening voor Mahalia in Vicar Street nooit vergeten. Als het zo stil is in de kamer dat je een speld kunt horen vallen en je elk geluid voelt weergalmen, is dat magie. Als ik mensen zie lachen, huilen of gewoon de emotie van de nummers voel, vooral bij de live band, voelt het alsof ik verbinding maak met iets hogers. Die momenten zijn alles voor mij. Ik zou de slaap verliezen om ze steeds opnieuw te beleven. Daarom houd ik van optreden. Uiteindelijk zou ik die energie graag op grote schaal willen gebruiken, zoals in de Sabrina Carpenter-stijl, maar dan terwijl ik aan een betoverde Chevy in de lucht hang. Daarmee is ook één van de motiverende gronden voor haar deelname aan ESNS benoemd. “Ik hoop dat Eurosonic/Noorderslag meer mogelijkheden opent in Europa, vooral om in contact te komen met een agent, een advocaat, en om samen te werken met andere artiesten, producers en muzikanten door middel van songwritingsessies. Ik zou graag sterkere banden willen opbouwen met de Latin-muziekscene of mensen vinden die mij kunnen helpen die richting op te gaan. Uiteindelijk ben ik op zoek naar productieve gesprekken met labels en uitgevers die aansluiten bij mijn visie, een duidelijke strategie kunnen zien en mijn toewijding en harde werk echt ondersteunen. Gewoon de gebruikelijke dingen die een artiest vooruit helpen.”ze besluit met haar Pitch: “Deze show wil je niet missen; waar anders in Groningen kun je een Cubaans-Ierse artiest Latijnse ritmes zien mixen met moderne vibes? Mijn liveset brengt een hele nieuwe energie met zich mee die je niet terug hoort in de opnames. Denk aan Raye met een Latijns tintje, vol verhalen, energie en theatraal. Het gaat erom dat je nadenkt, voelt en danst. Verwacht een frisse, inclusieve sfeer die je naar binnen trekt en je deel laat uitmaken van de ervaring. Het wordt een avond die je niet snel zult vergeten. Una noche onoplosbaar.”