GRONINGEN – Zou Thijs Kuijken weten dat bij Vera in Groningen op de hoek één van Groningens oudste en gerenommeerdste Mexicaanse restaurants zit. Waarschijnlijk wel, want de voorman van I Am Oak is geen onbekende in de stad. Regelmatig heeft hij er opgetreden, waaronder eerder in Vera. De aanleiding voor een gesprek met I Am Oak voorman is het optreden dat hij geeft in Vera op 20 december. Dit najaar gaat hij op pad door Nederland ter promotie van zijn begin september te verschijnen nieuwste album ‘Osmosis’. De nieuwe single ‘Hidden Cove’, het eerste van het album met video verschijnt eind augustus. In het gesprek vertelt de zanger dat hij al in 17 landen heeft opgetreden, als blijkt dat hij na Vera begin volgend jaar op toer gaat in Zwitserland. Nieuwsgierig vragen we hem, welk land nog op zijn verlanglijstje staat: “Ik wil eigenlijk overal terugkeren waar ik al eens geweest ben. Plus misschien Mexico, voor het eten!” Handige voorkennis voor Vera als I Am Oak gevoed moet worden.
Dat terzijde. Eerste punt is de nieuwe single. Thijs Kuijken nam zelf de bijbehorende video op: “Hidden Cove is, zoals de titel suggereert, een nummer over iets dat verborgen is; iets waarvan je niets af weet, tot dat het je wordt aangeboden. Toen ik een concept voor de video probeerde te bedenken dacht ik aan de film ‘Stalker’. ‘Stalker’ is een betoverende film die me zeer dierbaar is. In Tarkovsky’s ‘Stalker’ volgen we drie mannen op reis naar een verborgen kamer, welke je diepste wens zou moeten laten uitkomen.. Deze geheime kamer bevindt zich in het midden van een gebied dat de Zone genoemd wordt. Dit is een mysterieus, alsmaar veranderend gebied, waar het landschap lijkt te leven en waar geen pad twee keer op dezelfde manier kan worden bewandeld. De Stalker is een persoon die bekend is met de Zone en dient als een gids op weg naar de Verborgen Kamer. Terwijl ik zag hoe ze door het landschap van de Zone liepen, deed dit me denken aan bepaalde parallellen tussen deze film en het nummer ‘Hidden Cove’. Ik besloot dat ik zou proberen een kleine hommage te maken aan ‘Stalker’, waarin ik een Stalker zou zijn tijdens zijn eerste expeditie. Ik zou zelf door een doolhofachtig landschap reizen, op een reis waar ik kon worden teruggestuurd naar waar ik vandaan kwam, om vervolgens ergens anders terecht te komen, op zoek naar een Verborgen Plek.”
Het is warm in Utrecht als Thijs Kuijken zo gepassioneerd aan het vertellen is. De zon draait en het gezelschap draait mee zorgvuldig in de schaduw blijvende en zorgen voor verfrissingen. In de schaduw blijven zit er met een nieuw album op komst niet in. We zetten na de single het de schijnwerper op het album. Kuijken kiest zorgvuldig zijn woorden. “Ik wilde twee dingen met de nieuwe plaat”, gaat hij aarzelend van start. Hij neemt een slok en gaat dan verder. “Ik wilde piano leren spelen en liedjes kunnen schrijven op piano en ik wilde uitproberen hoe het zou zijn in een studio op te nemen om alles qua sound naar een hoger niveau te tillen. Dat heb ik beide gedaan. Ik wil met ieder album of EP een uitdaging voor mezelf stellen om iets nieuws te leren. Dit keer was dat onder andere het bespelen van de piano. Ik wilde vooral losbreken van het liedjes schrijven op gitaar, omdat ik merkte dat ik daar in vast liep, bovendien had ik altijd al wel piano willen leren spelen. De meeste voorgaande I Am Oak albums heb ik zelf thuis opgenomen, wat altijd goed gefunctioneerd heeft, voor wat ik wilde doen, maar voor dit album leek het me tof om het eens wat professioneler aan te pakken en te onderzoeker wat er voor voordeel te halen viel aan opnames in een studiosetting. Bovendien moest ik ergens terecht om échte piano op te nemen, omdat een digitale piano prima is voor het schrijven van de liedjes, maar wel karakter mist voor de opnames van de liedjes.” Een constatering die aan alle kanten van de tafel met instemming wordt begroet. “I Am Oak drummer Tammo Kersbergen werkt, samen met Floyd Atema, in Studio Katzwijm en daar is ook een piano aanwezig, dus ben ik daar gaan opnemen en Tammo en Floyd hebben gefungeerd als engineer- en producer-duo. Dat was een leerzame en lonende ervaring.” We vragen verder over hoe bijvoorbeeld een veel ouder album als “On Claws” staat ten opzichte van zijn laatst geborene. “Er zit voor mij een enorm verschil in ‘On Claws’ en ‘Osmosis’. Er zit ook bijna 10 jaar tussen die twee albums. Ik kan ‘On Claws’ nog steeds erg waarderen als tijdsdocument en sta er nog steeds achter, maar ‘Osmosis’ is voor mij een volwassener plaat geworden, die zowel muzikaal als tekstueel groei laat zien, denk ik… hoop ik!”
Volwassener is een mooie term om terug te keren naar de eerste muzikale stappen van Thijs Kuijken. “Het is nooit een vooropgezet plan geweest om de muziek in te gaan. Ik ben er langzaamaan ingerold. Het is altijd hobbymatig geweest, tot ik voor een studie fotografie naar Utrecht verhuisde en daar rond 2008 begon met de eerste paar live shows te spelen en het vanaf toen wat serieuzer begon te nemen. Het daadwerkelijk artiest worden is een jarenlang proces geweest. Ik ben naast mijn werk en studie ’s avonds thuis muziek gaan opnemen en dat ben ik op een gegeven moment uit gaan brengen. Hier kwamen wat shows uit voort en dat groeide langzaam een beetje uit, totdat ik daar eigenlijk al mijn tijd in aan het stoppen was. Nadat het ene album uit was en we een tijdje getoerd hadden, had ik weer een volgend album klaar en zo ging dat door. Een aantal jaar en een afgeronde studie later was ik nog steeds het meest met muziek bezig en heb ik dat tot op heden op z’n beloop gelaten. Kortom, er was niet perse een doorslaggevend moment waarop ik beslist heb artiest te willen zijn. Ik ben het ineens.”
De sound van I Am Oak valt grosso modo nog het beste te omschrijven als folk, met allerhande mogelijke kanttekeningen. “Toen ik naar Utrecht verhuisde had ik een erg klein kamertje en nam ik, uit praktische overwegingen, alleen een klein akoestisch gitaartje mee. Daarop ben ik de eerste I Am Oak liedjes gaan maken. Ik ben erg aangetrokken tot minimalisme in songwriting. In de zin dat de kracht van een lied in ‘weinig’ kan zitten. Drie akkoorden en een sterke zanglijn en tekst moeten genoeg zijn om te kunnen overtuigen. Dat wil niet zeggen dat het daarbij moet blijven, maar de essentie van een lied zou zoiets moeten hebben. Dat is wat me ook in folk aantrekt, denk ik. Die aardse simpliciteit die in veel folknummer aanwezig is. Die overigens complex in gelaagdheid kan zijn en niet perse simplistisch hoeft te zijn. Ik weet ook niet of ik folk ben qua sound, ten tijde van ‘On Claws’ klonk het als folk, maar alles daarna niet meer perse. Qua insteek en instelling is I Am Oak wel folk, denk ik.”
“Ik ga altijd zitten met mijn instrument. Doorgaans een gitaar, maar voor het nieuwe album
‘Osmosis’ vooral ook piano, zoals ik al vertelde”, gaat Kuijken in op de vraag hoe zijn liedjes worden geschreven. “Ik begin intuïtief met spelen, op zoek naar een mooie riff of akkoordenschema. Wanneer ik iets heb verzonnen wat me aanspreekt ga ik hier over zingen, in eerste instantie zonder na te denken over wát ik zing, zowel qua melodie als qua tekst. Wanneer hier iets uit ontstaat wat ik mooi vind, neem ik dat snel even met de voice memo functie van mijn telefoon op. Op deze manier probeer ik een aantal verschillende stukken te verzinnen die samen een lied kunnen vormen. Hierna ga ik dat qua structuur uitwerken. Soms leveren de intuïtieve zanglijnen ook al wat woorden of zinnen op die me aanspreken, deze schrijf ik dan op en gebruik ik als basis om verder te werken aan het lied. Op het nieuwe album heb ik me qua teksten laten leiden door zulk soort zinnetjes die uit het onderbewuste opborrelen. Deze zijn op het nieuwe album vaak gerelateerd aan momenten of gebeurtenissen uit het recente verleden.”
Dan stappen we even op zij naar iets heel anders. In het verleden door Kuijken ook regelmatig op in projecten en samenwerkingen met anderen. Vers in het geheugen ligt bijvoorbeeld nog de samenwerking met ‘The Black Atlantic’. Zijn er meer van dergelijke projecten te verwachten, informeren we. “Nee”, klinkt het resoluut. “Na die samenwerkingsuitstap en de vele shows die daarmee samenhingen, evenals de vele shows rondom de laatste I Am Oak release, had ik weer erg veel zin om juist weer even volledig op I Am Oak te focussen.”
Dat gaat nu in vervulling met het album en de optredens in Nederland dit jaar en Zwitserland in 2020. “Als je als muzikant enerzijds de creatie van muziek hebt en anderzijds de uitvoering, dan is de live uitvoering van muziek een totaal ander aspect van het muzikantschap
dan de creatie”, legt Kuijken uit over het verschil tussen opnemen en toeren. “Wanneer de muziek van het album naar live vertaald wordt, gaat zo’n lied een eigen leven leiden en kan het in de loop der jaren blijven veranderen. Dat is een leuk aspect aan het live spelen. Wanneer dan alles live samenvalt tussen alle bandleden geeft dat voldoening. Wanneer hier dan nog publiek bij is waar je dat mee kan delen, maakt het dat extra leuk. Het voelt goed wanneer je iemand even kan transporteren uit de werkelijkheid en even kan laten wegdromen of overrompelen. Bovendien is het af en toe prettig in contact te zijn met ‘echte mensen’ die naar je muziek luisteren en niet alleen streams of verkochte albums, dat is zo abstract.” De tour begint in september als het nieuwe album uitkomt en zal dan in december in Groningen arriveren. “Tijdens de tour en in Vera op 20 december spelen we een live versie van het nieuwe album aangevuld met oud werk. Het wordt een dynamische show van kleine liedjes met akoestische gitaar of rustige piano ballads tot stuwende pop songs en exploderende rockstukken”, belooft Thijs Kuijken van I Am Oak ter afscheid. Op 20 december zien we hem terug, dan op de bühne van Vera in Groningen.