WORMER – Het is een typische Wormerse winterdag. Over de polder komen regenbuien en windvlagen aan gewandeld. De mensen verschuilen zich een beetje of haasten zich naar de plaatselijke supermarkt voor spruitjes en karbonades. Een plek als alle andere. Het is de plek waar Lena Hessels is groot geworden in een huis dat zich onttrok aan de doorsnee. Op zolder heeft ze haar eigen studio gemaakt waar ze in haar eentje in afzondering haar album ‘Billow’ heeft opgenomen. Op deze zolder ontvangt ze het bezoek dat komt praten over haar showcase vrijdagavond 18 januari in O’Ceallaigh in Groningen waar tijdens de Eurosonic week plek is voor veel talent tijdens The Sound of Young Holland. Op de zolder staat ook een spreekwoordelijke olifant in de kamer. We trippelen aanvankelijk er voorzichtig om heen om hem later in het gesprek flink bij de slurf te grijpen.
“Laatst was ik op een concert en toen kwam er iemand naar mij toe en die die zei: Jij bent toch ook muzikant. Dat vond ik zo gek”, vertelt Lena Hessels. De jonge singersongwriter moet nog duidelijk wennen aan haar status. “Ja ik maak muziek, maar ben ik dan ook muzikant? Het staat voor iemand die muziek maakt. Muzikanten waren in mijn hoofd altijd mensen waar ik naar op keek. Ik realiseerde me toen eigenlijk voor het eerst, shit ik ben er ook één. Het moment is nooit voorgekomen” lacht de muzikante, “dat ik moest kiezen of heb gekozen voor de muziek. Ik denk dat ik 10 of 11 was toen ik dacht… ik ga later muziek maken. Dat was mijn droom, verder wilde ik ijscomeisje worden. Dat gaat er hopelijk nooit van komen”, giechelt ze als ze nu een aantal jaar later dat erg nobele beroep afwijst. “Nee ik heb nooit gekozen voor de muziek, dat is iets waar ik altijd mee bezig was en nog steeds ben. Ik werd van huis uit enorm gestimuleerd. Mijn hele opvoeding draaide om muziek. Muziek, gastvrijheid en eten dat zijn de kernwoorden. Via mijn ouders heb ik heel veel muziek gezien en veel gekke muzikanten ontmoet. Ook mijn huis is natuurlijk een belangrijke plek. Er zijn altijd muzikanten die op tour zijn die hier komen slapen, bijvoorbeeld Ethiopische muzikanten met hun projecten. Ik kan wel zeggen dat er letterlijk altijd veel muzikanten in mijn huis zijn. Dat werkte zeker stimulerend. Muziek was er altijd. Je kunt dus wel stellen dat dit iets is wat ik altijd wilde doen.”
“Ik heb niet het idee dat ik mijn sound gevonden heb, dat is nog erg aan het shiften”, gaat Lena Hessels inhoudelijk in op wat ze maakt op het podium en via haar album ‘Billow’. “Met ‘Billow’ wilde ik gewoon de eerste versie van een liedje opnemen. Wilde ik heel minimalistisch werken, een heel minimalistische sound creëren en toch een intense sfeer. Dat wilde ik toen, maar nu is dat weer aan het veranderen en schuiven. Ik wil juist meer onderzoek doen naar liedjes. Nee ik heb nog niet mijn sound gevonden. Dat duurt nog wel een paar jaar, maar ik ben nog jong en heb nog alle tijd. Ik heb ongelooflijke hekel aan genres en snap er geen ene moer van. Soms krijg ik recensies terug en dan staat er onder mijn naam indie of een andere genre en dat veranderd ook best vaak. Muziek is een uiting van je gevoel of een uiting van een gevoel dat je wilt reflecteren. Om daar een hokje omheen te doen… nee ik hou niet zo van genres. Dat vind ik zonde van de kunst die je maakt. Je hebt pop en vrije muziek, dat is het zo’n beetje voor mij, maar alles wat daar dan in hoort.. nee!”
We gaan verder over haar album. Het is haar debuut plaat. “Met Billow was dat best een vreemd milieu toen, want ik heb me een hele maand opgesloten en werken aan die plaat was het enige wat ik deed. Ik had mezelf letterlijk opgesloten op mijn kamer om een maand lang liedjes te schrijven. Dan kom je op een gegeven moment in een soort van roes. Je schrijft een tekst in de avond, volgende ochtend verzin je de melodieën en alles daarachter en in de middag neem je het op. Dan begint het ’s avonds weer opnieuw. Dan wordt het een soort van vanzelfsprekend ritme, maar dat is best wel een milieu wat niet vaak voortkomt, dat je een hele maand dat kan doen. Ik slaagde in mei en heb de hele maand juli vrij gehouden. In het jaar daarvoor had ik allemaal spullen verzameld om een zogenaamde huiskamer studio in elkaar te flansen hier op zolder waar we nu ook zitten om te kijken hoe liedjes schrijven werkte. Ik ben met niks begonnen, ik wilde ook geen oud materiaal opnemen. Het was echt een experiment. Wat kan ik doen in een maand tijd. Wat kan ik neerzetten. Ik wilde graag de liedjes in pure vorm. Het tegenovergestelde van de meeste muziek die je tegenwoordig hoort. Dat is heel geproduceerd en heel erg over nagedacht. Ik wilde het eerste idee, het eerste gevoel vastleggen. Dat heb ik een maand lang gedaan. Verschrikkelijk!!!! Ohhh mijn God!!!! Hier op de zolderkamer en het was echt een hele hete zomer. Ik zat hier in mijn ondergoed. Ik heb twee ramen aan beide kanten open staan met twee ventilatoren zodat er een luchtstroom was en als ik ging opnemen alle ramen dicht, alle deuren dicht, Iedereen verplicht stil en dan opnemen. Het was een hele intense ervaring. Het duurde ook weer een tijd voor ik de wereld in kon. Ik was zo één geworden met mijn onder bewuste en het schrijven dat ik weer moest wenen aan een sociaal leven, daarvoor heb je toch een bepaalde energie nodig. Ja het was erg intens, zowel creatief als mentaal als sociaal. Ik had me ook afgezonderd van het internet. Een maand lang zo muziek maken, ik zou het aan niemand aanraden. Ik ga het niet nog een keer doen, maar het was een hele goede ervaring waarvan ik veel heb geleerd. Ik heb wel mijn manier van werken ontdekt. Dat heb ik eraan te danken, dat is wel fijn. Ik wilde het begin van een liedje vangen, zonder het uit te denken. Het eerste en dat was het en ik wilde experimenteren met abstractie en tekst. Ik had op school een werkstuk over abstractie gemaakt. Ik was daar heel erg mee bezig. De vormen daarvan, dat wilde ik toepassen en daar ben ik in geslaagd. Ik ben er tevreden mee. Ik heb die maand een dagboek bijgehouden. Dat ga ik binnenkort nog eens terug lezen.”
Enthousiast vervolgt de artieste. “ Als ik dan niet heb, in normale omstandigheden, dan begint het met een gevoel, een idee en dat idee probeer ik dan zo goed mogelijk op papier te krijgen en dan uitwerken. Ik weet goed wat ik wil en al snel hoe het moet klinken. Ik heb een snel creatief proces. Het kan zijn dat ik het in minder dan tien minuten op papier knal. De uitwerking is elke keer weer anders, soms begin je met een tekst, soms een idee voor een bepaald instrument of een bepaalde melodie. Dat gevoel, die inspiratie, dat is moeilijk te omschrijven, Die drang om dat te uiten. Ik heb geluk, ik schrijf veel teksten. Ik ben daar best getraind in om gevoel on te zetten in een tekst. Dat gaat haast onbewust dat het mijn pen uitvloeit. Die tekst is het skelet van een liedjes en daar zit meestal het onderwerp al wel in. Ik heb wel gemerkt dat als ik denk van ik ga over een bepaald onderwerp een liedje schrijven, als dat er doorheen probeer te duwen, dan werkt dat averechts en komt het er niet uit. Ik moet het overlaten aan een flow. Ik niet zeggen van ik ga nu een maatschappij kritisch liedje of een liefdesliedje schrijven. Het is altijd een soort van abstractie, een abstract gevoel. Alles wat ik kan observeren inspireert me. Gesprekken om me heen, gesprekken met mensen, ervaringen alle andere kunstvormen inspireren enorm, net als emoties. Als je in een emotionele flow bent en daar uit kunt stappen en dat kunt observeren. Elke observatie die ik maak inspireert mij. Ik probeer mezelf zoveel mogelijk te trainen om te observeren en zaken in me op te nemen. Opnemen heb ik ook letterlijk gedaan op een gegeven moment. Ik had altijd een zoom, zo’n opname apparaatje bij me. Die zette ik neer en dan nam ik de situatie op, daarom zijn er op mijn plaat ook zoveel fieldrecordings. Ik vind het leuk om daarmee te werken. Ik kan hier wel vijf uur lang over praten, laten we dat maar niet doen.”
Langzamerhand naderen we de spreekwoordelijke olifant. Eerst nog even een schijnbeweging. Hoe inspirerend is Wormer. Het levert een verbaasde blik op. “Wormer is echt één van de meest grijze doorsnee dorpen in Nederland. Nee, daar vind ik geen inspiratie, het is geen interessant dorp. Het observeren daar en tegen van Wormer is wel interessant, dat doorsnee Nederlandheid, maar dat vind je in elke supermarkt en is niet kenmerkend voor Wormer. Mijn huis is wel belangrijk. Het voordeel is de polder. De polder is prachtig en dat is heel belangrijk voor me. Een punt waar ik mijn hoofd leeg kan maken en zaken kan herstarten met lange wandelingen. Wormer komt dat terug in mijn muziek”, proeft ze de vraag nog een keer, “als ik ja zeg, had ik net ongelijk, als ik nee zeg ook. Door het observeren komt de grauwheid zeker terug in mijn muziek.”
Als je het hebt over Lena Hessels, pakken we nu de olifant frontaal aan, dan heb je het over dat kleine meisje dat wel eens een liedje zong voor de concerten van één van Nederlands beste punk en rockbands The Ex. Haar vader is Terrie Hessels. “Ik vond het als klein kind al leuk om op het podium te staan. Met concerten van The Ex ging ik als tienjarig meisje liedjes zingen als voorprogramma.”, twinkelen haar ogen bij de herinnering.” Maar zo’n beroemde vader is dat een voor of nadeel. In bijna elk verhaal over Lena Hessels neemt haar vader minimaal de helft van de ruimte in. “Daar denk ik best veel over na. Beide”, stelt Hessels resoluut. “Het is heel dubbel. Ik heb zoveel aan het leven van mijn vader te danken. Ik snap heel goed dat mensen mij refereren aan mijn vader. Natuurlijk, mijn vader is mijn jeugd en opvoeding en geeft een beeld van wie ik ben. Aan de andere kant is het vervelend dat je altijd wordt gezien als de dochter van….. Het is ook mijn leeftijd dat ik me wil los maken van mijn ouders en dat kan nu niet. Ik word nog altijd gerefereerd aan mijn vader, ik mag daar niet over klagen vind ik, want ik heb ook enorm geluk met mijn vader en wat hij doet, Dat is heel belangrijk voor mij. Maar natuurlijk is het ook vervelend dat het soms in een recensie meer over mijn vader gaat dan over mij. In de loop van de tijd zal dat wel minder worden. Straks wordt het nog de vader van in plaats van dat ik de dochter van ben. Dat zou leuk zijn. Juist omdat ik mijn eigen ding doe is het ook weer niet zo erg, maar het is heel dubbel.”
Optreden deed ze dus al op jonge leeftijd, maar nu met haar eigen werk. Het is erg belangrijk voor Lena Hessels. “Muziek maken of liedjes schrijven of het creëren van kost best veel energie. Op het podium krijg je die energie terug van het publiek, dat maakt dat je dit kan doen, anders krijg je nooit die energie terug. Dan wordt het ongebalanceerd en raak je uitgeput. En natuurlijk het is fucking geweldig om te spelen en jou liedjes en gedachtegang te kunnen overbrengen aan het publiek. Dat is één van de leukste dingen van muziek maken.”
We kijken dan nog even naar haar optreden vrijdagavond 18 januari in O’Ceallaigh tijdens The Sound of Young Holland. Eerst de zakelijke verwachtingen. De vraag overvalt Lena Hessels. “Ik heb helemaal niet over zakelijke verwachtingen nagedacht. Natuurlijk is Eurosonic het netwerk festival van Nederland. Het zou leuk zijn als er iets uitkomt. Ik ben erg bezig met wat ik in de toekomst wil doen en wat projecten verzonnen en opgesteld. Misschien dat Eurosonic meer duidelijkheid kan scheppen of dat haalbaar is. Alles kan, het is goed wat er ook uitkomt.” Dan het optreden zelf. “Ik hou er van om een hele intense sfeer te creëren. Mijn muziek is helemaal geen dansmuziek. Je moet er echt naar luisteren. Daar komt ooit nog wel verandering in. Dus het wordt een intense show, althans dat hoop ik. We gaan het mee maken.” Niet in staat het bij te wonen. Op het festival Grasnapolsky in Scheemda staat Lena Hessels ook in de line up.