LEEUWARDEN – Wie kent het niet. ‘Het Dorp’, misschien ook nog wel beter bekend als ‘Langs het tuinpad van mijn vader’ van Wim Zonneveld, waarin zo beeldend en met veel melancholie niet alleen de hoge bomen en slagerij J van de Ven worden gekenschetst, maar ook eigenlijk een heel leven. Had Wim Zonneveld zo’n vijftig jaar later geleefd, dan had het misschien wel geklonken als ’10’. ’10’ is de kersverse EP van Popronde deelneemster en geluidskunstenaar Eveline Ypma uit Amsterdam. De Friezin om utens, haar familie stamt uit Easterein, een dorp met prachtige paden, maar waar de laatste slager al jaren geleden de deuren sloot, keerde terug naar de provincie waar haar familiale roots liggen om zich te presenteren. In Tresoar in Leeuwarden gaf ze een fascinerend optreden, weliswaar buiten het oog van het grote Popronde publiek, maar bijzonder impressionant.
Even is het doodstil in de zaal. Eveline Ypma heeft net haar soundcheck afgerond en het is nog een paar minuten wachten tot het begintijdstip op de klok staat. Met een klein stemmetje klinkt het vanachter uit de zaal: “Er mag gepraat worden hoor”. De artieste wil de spanning even doorbreken en krijgt hulp van het personeel van Tresoar dat, gelukkig, nadenkt over de belichting, hoewel denken over minder licht, nog niet helemaal de goede richting is. Uiteindelijk worden de juiste knoppen niet gevonden en realiseert iedereen zich dat Ypma in het duister zetten geen goed idee is. Eveline Ypma is componist, multi-instrumentalist en geluidskunstenaar. Sinds haar afstuderen in 2013 aan het conservatorium van Amsterdam heeft ze zich verder in de materie verdiept met een Master opleiding Music Design. Aan de basis van het werk waarmee ze zich presenteert tijdens de Popronde liggen veldopnames. Ze gaat op pad om geluiden op te nemen of laat zich inspireren door geluiden van alledaagse voorwerpen en gaat hiermee aan de slag om een stuk te componeren met de instrumenten en apparatuur die ze hierbij voorhanden heeft. Tussen beide stukken die ze bracht bij dit optreden gaf ze een voorbeeld hoe dit werkt aan de hand van een boek, waar ze een opname van had gemaakt. Deze soundscapes zijn fascinerend. In 2023 bracht Ypma de soundtrack van de film ; A Place Called Home’ van regisseur Kim de Bruij uit en recent verscheen de EP ’10’, een ode aan haar oma. Ypma is Popronde veterane met Woof Woof! Ridicule Deze fantastische, zo gemiste band, die ze had met haar zus.
Binnenkort hoopt Ypma de EP ‘Laugarvatn’ uit te brengen. Tijdens een reis naar IJsland liet ze zich inspireren en keerde terug met een schatkist aan geluiden die ze verwerkte tot een nieuw album. Als het licht weer is geregeld start ze met dit stuk. Met geluid en instrumenten wordt een wijds en ijl land geschetst. De leegte, maar ook de brute kracht is invoelbaar even als het ijs dat klinkt. Ypma heeft weinig nodig om je mee te nemen op haar reis. Het is nog wel even voor haar ook wennen, want een overgang tussen twee passages in dit stuk is nog niet vloeiend en even is het weer doodstil. Het tweede deel is fenomenaal. Voetstappen naderen, stemmen klinken. De menselijke stem wordt overgenomen door het geluid van een bultrug, de storm trekt aan. Ypma met haar gitaar, loop en stem en andere hulpmiddelen schepte een prachtige gelaagdheid in dit stuk, dat een eerbetoon is aan het eiland in het midden van de Atlantische oceaan, dat zoveel schoonheid heeft, maar ook zo zich moet weren tegen de stormen die overtrekken. Na de korte uitleg, een experiment, over haar werkwijze. Ypma is een kundige en rustige gastvrouw die mooi de nodige informatie meegeeft om je een richting te geven, maar zonder je fantasie en eigen interpretaties dicht te timmeren, gaat het verder met ’10’. Het getal staat voor het aantal jaar dat haar oma in Bakkum vakantie had en de weg liep vanaf haar logeer adres naar het strand. Vijftig jaar later liep Ypma diezelfde route en nam de geluiden op. Het begint met kinderstemmen, een orgeltje en vrolijkheid, maar krijgt al snel een meer ontregelende klank, waarmee het duidelijk is, dat het hier gaat om meer dan alleen die wandeling naar het stand en vakantieleut. De gitaar krijgt een prominentere rol gedurende de wandeling en wederom is er die gelaagdheid als we uitkomen bij het strand neemt Ypma je mee zee in. De zee die alles omvat. Die je kan koesteren, die voor plezier zorgt, maar ook wreed is en je weer opneemt als het leven eindigt, want de zee is er altijd en nog tot in de eeuwigheid, als wij allang een voetnoot zijn in de loop der tijd, zal de zee nog ergens op een kust slaan. Het brengt het leven, maar neemt het ook. Een concert van Eveline Ypma is een gebeurtenis. Als je je er voor open stelt, dan is het prachtig hoe ze met weinig zo’n verhaal weet te vertellen. Het fascineert van de eerste tot de laatste seconde.