Foto: Scott Newton
AMEN / OENTJERK – Eliza Gilkyson is een meer dan gevestigde naam in de folk. Haar eerste album bracht de dochter van folklegende Terry Gilkyson al uit in 1969, terwijl ze daarvoor al met haar vader werkte. Vorig jaar verscheen haar Nocturne Diaries en nu is er een Nederlandse toer met optredens in onder andere De Amer in Amen en Folk in de Walden in Oentjerk. Voor haar vetrek naar Nederland vertelt Gilkyson over hoe het was om te werken met haar vader en haar zoon en over haar plannen voor de toekomst, want Nocture Diaries zal zeker niet haar laatste album zijn.
Terry Gilkyson is een legendarische folksinger, maar ook buiten die kring is hij bekend. Gilkyson schreef in dienst van Disney onder andere ‘The Bare Necessities’ voor de film ‘Jungle Book’. In die jaren ’60 begon hij ook te werken met zijn dochter Eliza. Ze hielp hem met het inzingen van demo’s en uiteindelijk produceerde Terry Gilkyson haar eerste LP ‘Eliza’69’. “Ik denk dat mijn vader het fundament is voor mijn muziek. Ik luister al mijn hele leven naar zijn melodieen, zijn akkoordenschema’s en zijn gevoelige teksten. Dat zit volledig in mij ingebakken.” Toch is het niet vanzelfsprekend, vooral in de jaren ’60, dat kinderen zomaar in de door hun ouders gebane paden treden. Ook Eliza Gilkyson was die rebelse tiener, voor even dan. “Ik heb altijd gehouden van de entourage van mijn vader. De mensen om hem heen, de podia, de zakelijke kant en de glamour boeiden mij en ik wist al erg jong dat ik ook in de muziek wilde. Natuurlijk ga je als je een tiener bent je afzetten tegen tegen je ouders. Ik probeerde om buiten het folkwereldje van mijn vader te komen en begon met het spelen politiek geëngageerde muziek, zoals dat er was in de jaren ’60 en deed ook veel singersongwriter werk, wat ook een nieuwe stroming was. Maar als ik nu terugkijk is mijn vader zonder twijfel de grootste inspiratiebron voor mij geweest.”
Was haar vader haar producent in de eerste jaren van haar loopbaan, tegenwoordig is die rol weggelegd voor haar zoon die haar laatste twee albums ‘Roses at the End of Time’ en ‘The Nocture Diaries’ produceerde. “Mijn vader pushte niet hard om mijn producent te zijn. Het was meer een overeenkomst. Als ik meezong op zijn platen, dan kreeg ik tijd in de studio, maar ik had mijn eigen ideëen en muzikanten. Cisko en ik zijn veel meer een team. We hebben respect voor elkaars inbreng en proberen open te staan voor elkaars suggesties. He is nu een veertiger en geen kind meer en verwacht ook zo te worden behandeld. We hebben tussen ons niet meer die oude ouder-kind verhouding die je soms zo kan dwarszitten. Hij heeft ook geweldige ideeen, dus daar luistedr ik ook graag naar. Voor mij is het ook een onderdeel van het proces waarbij je de teugels ook steeds vaker in handen van je kinderen moet geven en hun het vertrouwen schenkt. Ik hou er wel van om zaken in de familie te houden. Ik vertrouw Cisco, net zoals ik mijn vader vertrouwde. Dat is en grote overeenkomst, maar net al toen heb ik zelf ook sterke overtuigingen en en visie voor elk project, dus dat vergt ook veel overleg en het uitwisselen van zienswijzen.”
Met meer dan veertig jaar zingen, opnemen en toeren zit de sleet er nog niet op bij Eliza Gilkyson. In tegendeel zelfs. “Zolang de muziek voor mij vitaal blijft aanvoelen, blijf ik vol interesse en opwinding. Zo lang als ik nieuw materiaal weet te schrijven dat ook voor deze tijd weer relevant is en ik ook blijf groeien als componist blijf ik verbonden met proces. In mijn optredens probeer ik ook de zaken fris en erg muzikaal te houden. Ik breng altijd een geweldige muzikant met me mee op toernee om ook zo het interresant te houden. Ik heb nog zoveel te leren”, verzucht Gilkyson. Die muzikant is deze toer de gitarist Jim Henry. “Ik zag Jim Henry optreden met verschillende vrienden van me en kwam hem zo tegen in het circuit. Ik hoorde hem voor het eerst zijn elektrische gitaar bespelen toen hij optrad met Mary Chapin Carpenter en heb hem gecontracteerd zodra hij klaar was met de toernee met Mary.”
Haar laatste album ‘The Nocture Diaries’ was een doorslaand succes en is genomineerd voor een grammy, maar Eliza Gilkyson denkt alweer verder. “Ik werk nu aan een project met als titel “Secular Hymns”. Een collectie van liedjes die ik in de afgelopen drie decennia heb geschreven die spiritueel zijn, maar niet religieus. Het zijn liedjes over mijn gedachten over het leven, de liefde, verdriet, verlies en blijdschap en de betekenis van het leven in deze erg chaotische en dreigende tijd in de geschiedenis van de mens.”
Politieke onderwerpen heeft Gilkyson nooit geschuwd. Met haar ‘Man of God’ nam ze president George Bush op de hak en streek de aanghangers van de Texaan flink tegen de veren in. Ook nu blijft ze politiek betrokken. “Het onderliggende machtssysteem is niet veranderd”, klinkt het fel. Het is een verkeerd, onhandhaafbaar en ongelijk systeem, met racisme, met een patriarchaat, met ongelijkhei tussen man en vrouw, met kapitalisme en ook onder Obama, net zoals onder Bush, bloeit het systeem. Obama is duidelijk minder gevaarlijk van de twee, maar de basis is onveranderd,” pleit Gilkyson
De laatste jaren is Eliza Gilkyson neer gestreken in Taos New Mexico. Daar geeft ze ondermeer workshop songwriting. Een ambacht dat ze optimaal beheerst met onder andere Joan Baez, Bob Geldof, Tom Rush en Rosanne Cash die liedjes van haar opnamen “Ik vind het plezierig om ook af en toe op een vaste stek te werken. Ik heb in Taos, New Mexico een oude hacienda gekocht. Ik ben gaan denken hoe ik dat ook nuttig kan gebruiken en het leek mij dat workshops een perfecte invulling was. Ik weet niet hoe lang ik nog blijf toeren. Dat wordt toch zwaarder al je ouder wordt en dus is het goed om na te denken over hoe je toch betrokken kan blijven.” Voorlopig treedt Eliza Gilkyson echter nog op en kunnen we ook in Nederland van haar genieten.