DNIPRO – Als je de stad binnenkomt is te merken dat het stad is met historie. Dnipro is een gloednieuwe naam, die de stad pas een paar jaar draagt. Veel Nederlanders zullen de plek vooral kennen als Dnjepropetrovsk en dan voornamelijk van plaatselijke voetbalclub Dnjepr Dnjepropetrovsk, maar vele namen droeg deze oude dame al. Het is een industriële stad die veel ellende over zich heen heeft gehad en nog steeds is het op een fikse steenworp relatief gezien dat Oekraïne zijn buurman Rusland buiten de deur probeert te houden. Dat merk je overal en dat heeft zijn invloed op de economie, het dagelijks leven en zeker ook de cultuur. Die bloeit hier in Oekraïne. Op het treinstation bij zes Grieks aandoende kolommen onder een enorm boogvormig raam dat tussen de door twee torens aangegeven hoofdingang hangt ontmoeten we Alexey Badin, de artistieke directeur van het DZ’OB ensemble. Oekraïne stuurt dit ensemble wat laveert tussen klassiek en pop naar Groningen voor een optreden tijdens Eurosonic. In de Der Aa Kerk op 15 januari speelt het ensemble hun showcase in de hoop en overtuiging dat hun muziek in heel Europa gehoord mag worden. Inderdaad herkennen we Badin op afgesproken plaats. Als hij een korte rondleiding door het centrum heeft gegeven, waar de typische Sovjet bouw staat naast moderne architectuur en het leven weer bruist. Badin neemt zijn gast mee naar een rustige gelegenheid aan de oever van de Dnjepr of nu Dnipro of het helemaal correct aan te duiden Дніпро om ongestoord over het DZ’OB ensemble te kunnen vertellen.
Traditioneel ontvangt men de gasten in de Oekraïne met brood en zout. Al snel staat dat op tafel en even later ook typische Nalesniki, wat heerlijke gevulde pannenkoekjes zijn. “Het is een geweldige eer en plezier om aan het publiek iets absoluut nieuws te introduceren, waar ze eigenlijk nooit mee in contact komen in toch vaak gesloten cirkeltjes met dezelfde interesse of de informatie bubbels waar mensen snel in verzeilt raken”, gaat ondertussen de gastheer enthousiast van start over Eurosonic en deelname van het DZ’OB ensemble er aan. “Het is geweldig om techno te spelen in de omgeving van een filharmonische concertzaal en dat het publiek dan achteraf na het concert naar je toekomt en je bedankt omdat ze in lange tijd niet zulke frisse muziek hebben gehoord of juist dat je in een nachtclub staat en mensen vragen naar wat je invloeden zijn en over de instrumenten beginnen en dan ook zelf componisten als Stravinsky en Shostakovich ontdekken. Dat zijn momenten die onbeschrijfelijk waardevol zijn. Eurosonic is voor ons een kans om ook geografisch onze concerten uit te breiden. We zijn op zoek naar agenten die ons daarmee kunnen helpen. Daarnaast zou het erg fijn zijn als we in contact kwamen met andere artiesten en platenlabels om daarmee samen te werken. Wat mensen kunnen verwachten bij onze showcase is muziek die ze nog nooit eerder hebben gehoord, maar wat druk bezig is zich in een nieuw muziekgenre te transformeren.”
De laatste jaren en ook de komende zijn er inderdaad steeds meer artiesten te ontdekken die vanuit de klassieke muziek of traditionele folk de connectie maken met popmuziek in al zijn elementen. De voorheen zo gescheiden werelden van klassiek en pop schuiven steeds meer in elkaar. De muren die er om heen stonden komen naar beneden gevallen om wederzijds elkaar te beïnvloeden. “Absoluut”, bevestigt Alexey Badin deze observatie. “We leven in de wereld van Postmodern, waar er geen pure genres meer zijn en alles eclectisch is. Ik geloof dat op de grenzen van al deze verschillende muzikale werelden iets nieuws het levenslicht kan gaan zien.” Dan gaat hij verder over de positie van het ensemble hierin.”Eén van de belangrijkste drijfveren achter het DZ’OB ensemble is twee verschillende genres te combineren of te incorporeren van twee verschillende genres, klassiek en moderne elektronische en dans muziek. In onze opinie onderschatten moderne academische componisten van klassieke muziek de hedendaagse dance muziek en besteden ze daar niet genoeg aandacht aan. Dat kun je niet zeggen van de Barokke componisten. Iemand als Bach bijvoorbeeld had veel elementen van dance muziek in zijn werk. Je kunt bijvoorbeeld denken aan de Bach Suites, waarin veel van de dansen uit zijn tijd terug komen. Een aantal van deze dansen, zoals de Sarabande of de Gigue waren niet voorbeelden van de toenmalige hoge cultuur van de elite, maar Bach blies ze nieuw leven in. Waarom moderne componisten dat dan niet doen met techo of dubstep bijvoorbeeld?” Badin laat de vraag boven de pannenkoeken hangen.
We realiseren ons dat we eigenlijk het nog niet hebben gehad over het DZ’OB ensemble op zich. “Maksim Andruh en ik zijn de oprichters van DZ’OB. We kennen elkaar sinds we samen de schoolbanken deelden. De andere leden zijn er later bij gekomen, meestal vrienden van het conservatorium.” De band kent vijf kernleden Vasiliy Starshinov op hobo, Alexey Starshinov op fagot, violiste Irina Lee, Maksim Andruh die de elektronica voor zijn rekening neemt en op cello Alexey Badin. “Alle vijf hebben we een heel verschillende weg afgelegd naar de muziek. Irina Lee is bijvoorbeeld in Rusland geboren en was in haar jeugd pianiste, maar op de muziekschool heeft ze op aandringen van de school de viool opgepakt. Vasiliy Starshinov was erg zoekende op de muziekschool en na verschillende instrumenten te hebben gespeeld adviseerde zijn docent de Hobo. Zijn ouders vonden er één in een klein winkeltje en dat was een match. Ik ben erg beïnvloed door een tekenfilm met muziek die ik bij toeval zag. Dat werd verder gestimuleerd door de platenverzameling van mijn opa met klassiek en jazz. Mijn ouders wilden graag dat ik ging studeren, maar ik ontmoette Maksim en onze totaal tegengestelde muzikale smaak resulteerde in een muzikaal duo van cello en elektrische gitaar. Uiteindelijk ben ik toch muziek gaan studeren. Maksim was verhuist naar Kiev, maar toen hij in 2014 terug kwam zijn we gestart met DZ’OB.”
Dan gaan we terug of verder met de muziek. Die intrigerende mix van klassiek en elektropop. “We zijn, net als ieder afzonderlijk lid, contant aan het evolueren in onze sound. De veranderingen hebben op alles aspecten van het ensemble betrekking. Welke instrumenten er zijn, wie er meespelen, welke muziek we onder handen hebben. Het oorspronkelijke idee was van mij om dit ensemble te beginnen en aanvankelijk was het een strijkkwartet. De eerste partituren die we schreven voor DZ’OB waren voor veel muzikanten met drums, een vibrafoon de marimba, koperblazers, snaarinstrumenten, houten blaas instrumenten, maar nog geen elektronica. Op het moment bestaan we dus uit maar 5 akoestische instrumenten en elektro. In ons ensemble is het constant aan het schuiven. Onze eerste composities waren herinterpretaties van Aphex Twin en Squarepusher,met citaten van Shostakovich, Haydn en gemixt met dubstep, drum’n’base en techno. Onze laatste twee publicaties was muziek dat gecomponeerd was door leden van DZ’OB. Daarin experimenteren we met akoestische instrumenten en trachten ze los te maken van hun akoestische karakter en ze te gebruiken als synthesizers. We schrijven ook geen liedjes, maar alleen maar instrumentele composities. Over het algemeen schrijf ik de partituren voor de instrumenten en Maksim komt met de elektro inbreng, ideeën die we dan verder ontwikkelen. Wat we verder vaak doen is dat synthesizer delen gespeeld worden door akoestische instrumenten. Het verhaal van iedere compositie is verschillend. Soms ontstaat het als een compleet elektronisch stuk, wat uitgroeit naar iets voor het hele ensemble, soms combineren we verschillende bestaande ingevingen die samen perfect blijken te werken.”
We nemen even een ander pad. Dnipro is een stad met een lange historie, vaak een tragische geschiedenis. Een prachtige en levendige stad, maar ook met een opbloeiende culturele sector. Heerlijke restaurants en een sterke muziekscene geven een stimulans. Aan de andere kant is de doorgaande oorlog met Rusland een spreekwoordelijke ferme steenworp verderop en kennen we Oekraine naast tegenstander op het komende EK voetbal door de bezetting van de Krim, MH17 en de prominente rol in de Amerikaanse Impeachement. In de recente historie kende het een dramatische Duitse bezetting en onder het Sovjet regime was het een gesloten stad, niet toegankelijk voor buitenstaanders vanwege het industriële karakter en onder andere belangrijke nucleaire faciliteiten. Benieuwd of dit alles ook zijn invloed heeft op de cultuur vragen we Alexey Badin er naar. “De muziek in Oekraïne in het algemeen en Dnipro in het bijzonder groeit enorm de laatste 4 a 5 jaar. Heel veel en erg interessante artiesten in verschillende genres zijn opgestaan. Vooral in de jazz zijn er boeiende nieuwe artiesten. Eén van hen is Yakiv Tsvietinskyi. In de electromuziek zijn er met Kurs Valut en Monotonne goede nieuwe acts. Uit Dnipro komt ook de bekende techno producer en mijn oude vriend Stanislav Tolkachev.” Wat is de invloed van de oorlog daar dan op? “De oorlog met Rusland heeft zeker effect op musici en de gehele samenleving in de Oekraïne. Sommige mensen noemen het een oorlog voor onafhankelijkheid en daar kun je het moeilijk mee oneens zijn. Onafhankelijk van de regering van Putin, maar ook van de Sovjet erfenis, van de politieke, culturele en sociale invloed van wat ooit het Keizerrijk Rusland was. Dat keizerrijk, waar ons land voor een deel onder viel, heeft veel van onze eigen cultuur vernietigd, onze taal laten stilvallen en er zijn enorme aantallen mensen omgekomen en nog steeds….”, laat de cellist even een stilte vallen. Het einde van de relatie tussen beide landen riep veel vragen op, we moesten onszelf opnieuw uitvinden. Wat is de route die we moesten nemen, wat is onze toekomst. Ik denk dat dit een belangrijke reden is dat we de laatste vijf jaar zo’n enorme boom hebben gehad in de muziek, maar ook de film, literatuur en noem maar op.”
Het eten is op en het gesprek bijna klaar. We lopen terug naar het station, dat inmiddels prachtig is verlicht. Onderweg vertelt Alexey Badin nog over het laatste album van het ensemble ‘BEINGS FOR THROBBING’ “’BEINGS FOR THROBBING’ is onderdeel van een tweeluik met ‘Basement Suite’. Op deze albums onderzoeken we de moderne dance cultuur door de optiek van klassieke instrumenten en klassieke muziek. Eén van onze belangrijkste opdrachten was om het grote publiek te tonen dat moderne klassieke muziek niet een klein publiek hoeft te hebben, maar voor veel mensen boeiend kan zijn. Een ander doel was te tonen aan hedendaagse moderne componisten dat moderne dance en elektromuziek iets is dat ook zeker hun aandacht waard is. Ik denk dat we in beide opdrachten tot een zekere hoogte geslaagd zijn. ‘Basement Suite’ is verkozen als beste EP van het jaar in de Oekraïne door 3 muziek magazines. Onze concerten vinden plaats in klassieke concertzalen, waar voor het eerst techno en dubstep klinkt, maar ook in nachtclubs, waar de fagot en hobo rare gasten zijn. We willen verder gaan samenwerken met componisten die interesse hebben in onze aanpak.” De trein staat al op het station. Der Aa kerk op 15 januari in Groningen, bevestigd Badin nogmaals als plek waar het DZ’OB ensemble zal spelen tijdens Eurosonic. De fluit van de conducteur gaat al als hij afsluit: “Dus ja, het een lange reis, maar ik ben er absoluut tevreden mee hoe het gaat.”