Foto: Kees Muizelaar
ZUIDHORN – De telefoon gaat over. “Marike van Dijk”, klinkt het vrolijk aan de andere kant in Utrecht. “Kom gelijk maar, ik heb net componeerpauze”, reageert ze spontaan op het interview verzoek. Misschien is Marike van Dijk buiten de jazz nog niet die grote naam, maar de saxofoniste en componiste bouwt langzamerhand aan een prachtig oeuvre. Als we de fiets in Utrecht geparkeerd hebben gaat haar deur al open. “Kom binnen.” De reden dat we haar spreken is dat Marike van Dijk op Jazz te Gast in Zuidhorn op 15 juni samen met pianist Ethan Iverson uit New York op de derde editie van het festival de muzikale leiding hebben. Zij zijn de: Artiesten in Residentie. Een jaar geleden kwam daarnaast haar prachtige album ‘The Stereography Project’ uit en ze heeft banden met Friesland. Het is trouwens een gelukje dat we haar in Utrecht aantreffen, de telefoon had ook best over kunnen gaan in Brooklyn waar ze de helft van de tijd woont en werkt.
Eerst maar eens de directe aanleiding. Jazz te Gast, om de twee jaar komen tal van geweldige muzikanten optreden in de tuinen aan De Gast in Zuidhorn. Namen als Ruben Hein, Tineke Postma, Dodó Kis, Shannon Barnett, Greener Grass, Tiltan en nog tal van anderen verzorgen op 8 podia veelal gratis toegankelijke concerten. Smullen. “Samen met Ethan Iverson hebben we een groep musici samengesteld die in verschillende configuraties gaan spelen”, gaat Marike van Dijk op haar praat stoel zitten, die zo te zien ook haar componeer stoel is. Het zomerse verdwijnt buiten en in de verte steken donderkoppen op in de lucht en dreigt de natuur met zijn eigen symfonie met paukenslagen. Binnen serveert de gastvrouw koffie en gaat dan verder. “Voor mij wordt het ook heel spannend, want het meeste wordt ter plekke gemaakt, de dag voor het festival. Iedereen zal stukken meebrengen en we hebben echt hele gave combinaties. Ik denk dat het een heel bijzonder en verrassend festival wordt, met uitmuntende musici. We krijgen een beetje klassiek/jazz mix, straight ahead jazz, een beetje elektronisch en nog veel meer!” Het enthousiasme borrelt al volop.
Als we de site van Jazz te Gast even doorkijken valt haar blik op Josephine Bode. De bekende blokfluitiste brengt een herinnering naar haar eigen begin boven. “We moesten van mij moeder allemaal op blokfluitles en Algemene Muzikale Vorming. Mijn moeder vond dat dat bij de opvoeding hoort. Daardoor hebben mijn zusje en ik allebei muziek leren spelen. Vervolgens mocht ik een instrument kiezen bij de fanfare en kwam later in een bigband terecht. Zo is het begonnen.”, knikt ze. Als we dan vragen of de fanfare aanleiding was om verder te willen in de muziek kijkt ze nadenkend. “Ik heb die keuze eigenlijk niet zo bewust gemaakt. Ik ging naar de vooropleiding van het conservatorium in Utrecht, omdat me dat leuk leek. Toen hoorde ik dat Benjamin Herman in Rotterdam lesgaf en toen ben ik bij hem gaan studeren. Hij was destijds mijn grote held – nu nog eigenlijk”, lacht ze hartelijk. “Ik ben gewoon niet meer opgehouden met leren, studeren en spelen. Wat ik wel aan de tijd bij de fanfare heb overgehouden is dat we een instrument mochten kiezen. Ik koos meteen voor de saxofoon. Ik vond die er het mooist uitzien, met al die knopjes en natuurlijk vond ik het geluid ook mooi!”
Marike van Dijk trok vanuit Friesland de wijde wereld in. Eerste halte het Conservatorium van Rotterdam, na haar afstuderen ging het vervolgens naar Amsterdam waar ze afstudeerde als Master in Jazz Performance en uiteindelijk New York. “Ik werd al snel aangetrokken tot jazz, omdat het zo expressief en avontuurlijk is. Je mag zelf bedenken wat je speelt en creëert elke keer iets nieuws. Dat vind ik nog steeds heel erg mooi. Ik weet niet of ik mijn sound al heb gevonden”, lacht ze even. “Het verandert en ontwikkelt nog steeds.” Dat zal vast en zeker ook te maken hebben met wat ze allemaal doet. Inmiddels speelt Marike van Dijk haar muziek, arrangeert, componeert, kijkt buiten de jazz in andere genres en geeft les op de Hochschüle Osnabruck, Institut Für Musik. “Ik vind het inspirerend met verschillende kunstvormen te werken. De impuls hoeft dat niet altijd alleen vanuit mij te komen. Dat maakt het fijn, dat je samen iets maakt en op een andere manier geïnspireerd wordt.”. In Zuidhorn zit ze dan zeker op haar plek.
Ze zit dan wel even in een inmiddels verlengde componeerpauze voor het interview, uiteraard vragen we haar naar het creatieve proces achter de composities. “Eigenlijk gaat het altijd anders. Soms zit ik een tijd op de piano te spelen en dan komt er wat uit, soms zit ik gewoon wat te mijmeren in de trein en soms kom ik een ander muziekstuk of nummer tegen waar ik er iets mee moet. Het beginpunt kan van alles zijn, andere muziek, beeldende kunst, een mooie film, gewoon buiten zijn. Echt van alles”, benadrukt ze. Dat is dan weer een mooie aanleiding om haar meest recente album te noemen, het vorig jaar april verschenen ‘The Stereography Project feat Jeff Taylor & Katell Keineg’ opvolger van ‘The Stereography Project’ uit 2015 en ‘Patches of Blue’ uit 2010. “Ik luister heel veel naar popmuziek en in New York ging ik veel naar singer-songwriters luisteren. Ik dacht: Hey, ik kan dan wel geen popliedjes schrijven en zingen, maar ik kan wel samenwerken en er iets mee doen. Ik heb samenwerking gezocht met de Amerikaan Jeff Taylor en de Britse Katell Keineg en in New York en in Europa opgenomen en dat was het resultaat. Ik zit op het moment heel weinig in New York, ik heb de afgelopen tijd geprobeerd wat honkvaster te zijn in Nederland en wat meer sociaal leven hier weer op te bouwen. New York is heel druk, heel veel, heel cool, van alles heel veel. Amsterdam is veel rustiger wat dat betreft en er zijn minder musici. Het niveau is in beide plekken echt heel hoog en er wordt veel mooie muziek gemaakt. Eigenlijk is het in New York vooral groter, waardoor je iets meer verscheidenheid aan musici hebt. Ik voel me zelf vaak vrijer in New York.”
Cirkels horen rond te zijn en dus eindigen we ook weer op het podium. Op 15 juni is Marike van Dijk te horen in Zuidhorn om haar muziek met de bezoekers te delen. “Ik houd echt heel erg van muziek en muziek maken. Het is zo mooi om samen met een groep mensen iets te creëren waar je anderen vervolgens weer blij mee maakt. Ik vind het zelf ook heerlijk om naar concerten te gaan. Het is eigenlijk zo bijzonder mooi als iemand voor je staat te spelen met al zijn of haar hebben en houden. Je bent dan even ergens anders. Dat is toch magisch?”Jazz te Gast in Zuidhorn is op voorhand al magisch. We stappen weer op de fiets. Het onweert nog niet.