RIGA – Het is nauwelijks boven het vriespunt in Riga. De Letse hoofdstad is overdekt met een diep grijs wolkendek, maar hoewel het wat nat aanvoelt blijft de regen deze middag thuis. We lopen langs de Dvina, constateren dat er een Folkclub zit als we de binnenstad in duiken waar we hebben afgesproken met Evija Vebere op Līvu laukums of Livonian square. Riga is een prachtige stad en ondanks dat de bewoners deze dag ingedoken in hun winterjassen snel hun zaken buitenshuis afhandelen en zorgen dat ze weer de warmte opzoeken, schijnt de schoonheid van de stad onaangedaan door weer een winter. Het lijkt of de stad wil zeggen, is dit alles, wacht maar tot de winter echt invalt. Evija Vebere is op bekendste afspreek plek van de stad zo gevonden. Wil je met iemand een afspraak maken voor een bezoek aan de stad, dan doe je dat in Livonian Square. “Stel je een sprookjesachtige stem voor die opduikt uit een woud van gesynthetiseerd geluid, leidend naar een waarheid die je al op jonge leeftijd was vergeten. Evija Vebere is een Letse zangeres en componist. Haar soloalbum ‘Sirdsbūt’ won de prijs voor ‘Best Alternative Music Album 2019’ op de Latvian Music Awards. Evija treedt op en maakt muziek met hardware instrumenten: een batterij aan synths en een gebroken trompet”, introduceert Eurosonic de artieste. Op 16 januari speelt ze haar showcase in de USVA in Groningen, maar nu gaat ze voor naar de warmte om haar verhaal te vertellen.
“Ik was drie jaar oud”, begint ze op het moment dat we aangeschoven zijn en de koffie dampend op tafel staat met heerlijke Letse honing taart als zoet maagvullertje. “Ik vertelde op dat moment aan mijn ouders; als ik groot ben, word ik zangeres. Niemand nam me heel erg serieus, maar op één of andere manier haakte deze gedachte over mijn toekomst als artiest en het vertrouwen waarmee ik hem uitsprak zich in me vast. Raar eigenlijk, want ik had helemaal geen muzikale ouders of familie. Na de basisschool ben ik naar een voortgezette schoolgegaan met muziek onderwijs. Daar hoorde ik voor het eerst jazz en werd ik heel nieuwsgierig naar vrijheid in muziek. Ik had als plan om naar New York te gaan en jazzzangeres te worden. Na het voortgezet onderwijs ben ik naar Groningen gekomen en heb voor mijn jazz bachelor gestudeerd aan het Prins Claus Conservatorium. Terwijl ik op het conservatorium was, realiseerde ik me dat de vrijheid die ik zocht er eigenlijk niet was. Ik voelde me pas voor het eerst vrij van andermans opinie over hoe iets moest klinken op het moment dat ik mijn eerste composities schreef. Het was ook in die tijd dat ik mijn eerste band had en ik hield nog erg van het geluid van akoestische instrumenten. Je kunt de muziek die ik schreef terwijl ik studeerde nog beluisteren op mijn eerste opname genaamd ‘Dream Whispers’. Daarna speelde ik in een avant pop duo met de naam Howling Owl samen met de Servische drummer Lav Kovač en kreeg mijn eerste synth. We namen samen ‘Dance For Common Sense’ op. Op het moment dat ik weer naar huis ging, viel de band uit elkaar. Ik heb mijn eerste semi modular synth, een Moog Mother 32, aangeschaft en ben gestart met het in elkaar zetten van een solo set, zodat ik weer op kon treden.”
“Ze neemt een hapje en een slok na het betoog, maar is nog lang niet uitverteld. “Ik breng veel tijd door met mijn synths. Ik heb nu voor mijn optredens een stuk of acht. Ik improviseer veel en het voelt alsof ik een uniek orkest onder mijn vingers heb en ik heel verschillende werelden van sound kan scheppen. Dan draait het om besluitvorming. Kan dit stuk een song worden en dan ben ik uren aan de slag met dat idee om het uit te werken en een structuur voor het liedje te bedenken. Ik hou van het werken met hardware instrumenten, want dat is een uitdaging voor me om mee op te treden en je bent nooit 100 procent zeker van wat er gaat gebeuren en hoe mijn set zal gaan klinken. Ik kan nooit het zelfde concert nog een keer spelen. Ik moet de stroom van de muziek vangen en soms gebeurd dat en soms worstel ik om het te vinden, maar daar zit ook weer schoonheid in. Ik probeer niet om het iedereen naar de zin te maken en soms is het best cool om je ongemakkelijk te voelen door een geluid. Het mooiste wat dan kan gebeuren is dat mensen bij zichzelf te rade gaan om en zich afvragen waarom ze zich zo voelen.”
Gevoel zit hem in muziek, maar ook in de plekken waar je woont. Groningen is bekend terrein voor Evija Gebere. “Ik hou van de stad Groningen. Het was een prachtige tijd die er doorbracht waar ik erg ben gegroeid als mens en als artiest. Ik heb er zoveel geweldige mensen ontmoet, die me motiveerden om verder op onderzoek uit te gaan. Ik hield van het leven in Nederland en ik ben zo dankbaar voor hoe goed ik daar behandeld ben. Na mijn studie in Groningen ben ik verhuisd naar Riga, maar ik ben opgegroeid in een heel klein dorpje met houten huizen vlak bij de wijdste waterval in Europa. Het is een prachtig dwergstadje. Je kan de sfeer en omgeving terug horen in mijn muziek”, lacht ze vertederd bij de gedachte.
Wie niet haar showcase kan bezoeken heeft altijd het onderscheiden album ‘Sirdsbūt’, dat vorig jaar verscheen, nog als mogelijkheid om te gaan luisteren, hoewel haar intrigerende show ook prachtig is en een aanrader. De lach op haar gezicht blijft nog even als ze opgetogen in gaat op haar plaat. “Ik heb wel op de plaat gekregen wat ik er op wilde. Ik voelde me heel erg alleen in die tijd. Ik had geen optredens en was net naar Riga verhuisd. Ik kende hier helemaal niemand”, wijst ze om zich heen in de stad waar ze zich nu met vertrouwen door heen beweegt. “Het was cruciaal voor me om iets te maken, maar ik voelde me allesbehalve comfortabel terwijl ik het maakte. Ik denk dat ik dit proces van de opname nodig had om weer terug in de flow te komen van dingen creëren. Ik ontving ook nog de award voor het beste alternatieve en indie muziek album van 2019 in Letland, daar was ik erg dankbaar voor en herwon ik mijn zelfvertrouwen.”
Kijkt ze met zelfde zelfvertrouwen uit naar haar terugkomst in Groningen voor Eurosonic en haar showcase op 16 januari in USVA? “Ik vind het heel fijn dat ik ben uitgenodigd voor Eurosonic en een showcase mag doen, maar ik ga heen zonder grote verwachtingen, maar dat schept ruimte zodat er zaken kunnen gebeuren. Ik voel voor mezelf dat als ik teveel over zaken nadenk, dan stop ik mezelf in een kooitje, waar alleen de zaken die ik kan bedenken uit kunnen komen. Het is een beetje als optreden zelf. Het avontuur van het niet weten hoe een set die keer zal zijn”, lacht ze, “dat brengt me het podium op. Wie komt bij mijn showcase kan een unieke eenmalig optreden verwachten, die speciaal voor jou op dat moment wordt gemaakt.”