GRONINGEN – Bij Vera in Groningen is het altijd opletten wie er voor de deur staan. Voorafgaande aan een concert kan de popartiestspotter zo maar iemand tegenkomen die een uurtje later op het podium staat. Bij het concert van De Vlaamse Primitieven, in het kader van een Minorie avond, stond een dame voor de nog gesloten poorten van de Groninger poptempel. Op het moment dat Freek Vreys en Jan Boudart het podium betraden schoof ze, vanuit het publiek, onopvallend naar voren en bleek het Louise Mrázková te zijn. De Tsjechische speelde shruti box en was op een aantal nummers heel bepalend voor de sound van De Vlaamse Primitieven. Na haar bijdrages schoof ze even onopvallend weer terug in het publiek, het applaus bescheiden latende aan haar Vlaamse compagnons.
De Vlaamse Primitieven waren pas voor de tweede keer in Nederland. Dit was onder andere ter promotie van het debuut album van de band ‘Lucht Van Een Andere Planeet’. Een mooie verwijzing naar de eerste Vlaamse Primitieven, een schilderbeweging rond de eeuwwisseling van de 15de en 16e eeuw. Deze voorgangers qua naam schilderden met penselen, zoals de hedendaagse Vlaamse Primitieven dat met gitaren, percussie, zither en andere instrumenten doen. Het duo kwam elkaar tegen op een jazz opleiding en kwamen tot de conclusie dat er een gedeelde interesse was in 60’s psychedelia, etnische drones, minimalisme en Amerikaanse ‘primitieve’ gitaarmuziek van John Fahey, Robbie Basho, Glenn Jones en dergelijke. Dat gingen ze onderzoeken in De Vlaamse Primitieven. Uit al deze invloeden werd een eigen sound gedestilleerd, waarbij dit Amerikaanse primitivisme wordt vermengt met Britse folk, jazz, drones en andere genres.
Het is een verwonderlijke hoeveelheid instrumenten wat rondom Freek Vreys en Jan Boudart is verzameld. Gitaren, zither, percussie, banjo en wat al niet meer. Als ze ‘Luchtwandelaar’ inzetten met kleine subtiele stukjes percussie en de bijdrage van Mrázková op de shrutibox als verbindende factor aangevuld met het spel van Vreys op gitaar en Boudart op banjo, wordt langzaam het stuk geopend. Ongehaast krijgt dit stuk alle tijd om een sfeer op te bouwen als het nummer overgaat in ‘Vanavond, Laat Barok’. Het is het begin van meer dan een uur onafgebroken spelen, De shrutibox zwijgt en instrumenten als de zither geven aan tal van stukken een eigen dimensie. Het nadeel van een uur lang van het ene stuk, naar het andere glijden, wat overigens prachtig en heel subtiel wordt gedaan, waardoor het concert, bestaande uit stukken van de verschenen plaat en een nieuw nog uit te brengen album, is dat je een heel groot beroep doet op het concentratie vermogen van je publiek. Regelmatig merk je in de zaal dat ze ook graag even de waardering willen laten blijken, maar ruimte voor dat applaus is er nauwelijks. De stukken worden verweven met elkaar. Het prachtige ‘Serpentendans’ is één van de hoogtepunten van het geheel. Voortreffelijk gitaarspel en rustige, maar opzwepende klanken voeren je mee die dans in gezeten op een stoel. Het is muziek om met de ogendicht scherp te luisteren en dan je te laten meevoeren. Met de ogen open is er ook genoeg te zien aan vingervlugheid op tal van instrumenten. Veel stukken van het optreden hebben nog geen naam, maar laten zich al zeer veelbelovend beluisteren. De focus switcht tussen beide heren, die bij instrumentenwissels of stemmen elkaar moeiteloos opvangen. Gepraat wordt er niet, anders dan een introductie vooraf waar de liefde voor met name Haagse muziek wordt uitgelegd en de onvergetelijke Wally Tax die toch in de vergetelheid bij een nieuw publiek dreigt te verdwijnen nog even wordt geprezen. Na een uur door gebracht te hebben in de wereld van de Vlaamse Primitieven schuift ineens Louise Mrázková weer naar voren en keert de shrutibox terug. Het trio gaat ‘Triomfantelijk ten Onder’ als het tempo weer omhoog gaat in een eindsprint, maar ook mooie verstilde momenten zijn ingebouwd. Een meer dan intrigerend optreden, dat nog sterker had gekund door even wat uitlaatkleppen in te bouwen om de concentratie weer te kunnen opbouwen, maar met virtuoos spel en heerlijke gelaagde werelden om in te zwerven en je eigen invulling aan te geven is het een zeer memorabele invulling va deze avond.